انتخاب برگه

دستورالعمل تحلیل آسیب پذیری و بهسازی لرزه ای ساختمانهای بنایی غیرمسلح موجود

بهمن ۲۸, ۱۳۹۵ | نشریات نظام فنی | ۰ دیدگاه

دستورالعمل تحلیل آسیب پذیری و بهسازی لرزه ای ساختمانهای بنایی غیرمسلح موجود

نشریه ۳۷۶

ایران کشوری است لرزه خیز که بر روی کمربند لرزه ای آلپ – هیمالیا قرار گرفته است. کشور ما همواره در طول تاریخ، شاهد زلزله‌هایی نیرومند بوده و همواره خسارتهای جانی و مالی زیادی را این پدیده طبیعی متحمل شده است. تجربه زلزله‌های گذشته در ایران بیانگر این نکته است که مهم ترین عامل بروز خسارت‌های فراوان اقتصادی و تلفات انسانی آسیب پذیری بالای ساختمان‌ها و تاسیسات زیربنایی می‌باشد و در این میان با توجه به حجم گسترده ساختمان‌های بنایی و وجود ضعف‌های فنی و اجرایی در آنها، می توان عامل اصلی بروز خسارت در زلزله را آسیب پذیری بالای ساختمان های بنایی عنوان کرد. این در حالی است که تجربه همین زلزله‌ها نشان می‌دهد که ساختمان‌های با مصالح بنایی که حداقل‌های ضوابط آیین نامه‌ای را رعایت نموده‌اند، رفتار بسیار مناسبی از خود نشان داده‌اند. ولی متأسفانه حجم ساختمان‌های ساخته شدۀ مطابق استاندارد در مقابل ساختمان‌های غیر استاندارد زیاد نیست و ساختمان‌های مهم زیادی همچون مدارس، مساجد و غیره وجود دارند که ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ را برآورده نمی‌سازند و نیاز به بهسازی دارند. از طرفی فصل هفتم دستورالعمل بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های موجود (نشریه شماره ۳۶۰) که به بهسازی ساختمان‌های مصالح بنایی پرداخته، بسیار مختصر و بر مبنای تنش مجاز بوده و همخوانی چندانی با سایر فصول این دستورالعمل که بر مبنای روش عملکردی است، ندارد. در این راستا، با کار و تلاش مستمر و بهره گیری از آیین‌نامه‌ها و استانداردهای مختلفی همچون FEMA ،ASCE و آیین نامه هند و تشکیل جلسات متعدد با حضور جمع کثیری از صاحبنظران و متخصصین این امر و استفاده از نظرات داوری اساتید فن، «دستورالعمل بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های بنایی غیرمسلح» تهیه و ارایه گردید. در این دستورالعمل، پس از بیان کلیات، محدوده کاربرد و مراحل ارزیابی آسیب پذیری به ارزیابی وضعیت موجود و تعیین مشخصات مصالح پرداخته شده است. سپس روش ارزیابی کیفی آسیب پذیری شامل روش‌های سریع و تفصیلی بیان شده است. در ادامه، روش ارزیابی کمی آسیب پذیری شامل روش‌های تحلیل، تعیین سختی و مقاومت اجزاء و معیارهای پذیرش آمده و در نهایت، برخی راهکارهای بهسازی شامل بهسازی کلی و موضعی به همراه جزئیات آن‌ها، تشریح شده است.

در این دستورالعمل، سعی شده تا حد ممکن شرایط کشور مدنظر قرار گیرد. با این وجود، به علت پیچیدگی‌های رفتاری مصالح بنایی و عدم انجام آزمایشات کافی و متعدد در کشور، جهت شناخت رفتار مصالح بنایی متداول در ایران، جای تحقیقات و فعالیت بیشتر در این زمینه وجود دارد در نتیجه، کار حاضر خالی از ایراد نبوده و امید است با مطالعات بیشتر در این خصوص، در آینده شاهد سازگاری بیشتر آن با شرایط کشور باشیم.

دانلود دستورالعمل تحلیل آسیب پذیری و بهسازی لرزه ای ساختمانهای بنایی غیر مسلح موجود | نشریه ۳۷۶ | ۴٫۶MB


ضوابط این نشریه برای بهسازی ساختمان‌های با مصالح بنایی غیر مسلح، شامل کلافدار و بدون کلاف است. در این نوع ساختمان‌ها تمام یا قسمت عمده بارهای قائم و جانبی که توسط دیوارهای آجری یا بلوک سیمانی یا سنگی تحمل می‌شود، کاربرد دارد. بناهای خشتی و بناهای خاص از جمله بناهای تاریخی، مشمول ضوابط این نشریه نمی‌شوند.

از آنجا که این نشریه بر مبنای اصول عملکردی است، برای کلیه ساختمان‌های بنایی غیر مسلح کاربرد دارد. استفاده از این نشریه برای ان دسته از ساختمان‌های بنایی غیر مسلح که هدفی بالاتر از هدف بهسازی مبنا را نیاز دارند یا بیش از سه طبقه توصیه می‌شود.

مراحل ارزیابی آسیب پذیری

ارزیابی آسیب پذیری، اولین گام در انجام مطالعات بهسازی است. در این گام، نواقص ساختمان مشخص می‌شود و سپس با استفاده از روش‌های بهسازی این نواقص برطرف می‌شوند. مراحل انجام ارزیابی آسیب پذیری به شرح زیر است.

گردآوری اطلاعات اولیه

بازرسی وضعیت موجود

ارزیابی کیفی آسیب پذیری

ارزیابی کمی آسیب پذیری

بعد از انجام ارزیابی‌های کیفی و کمی آسیب پذیری و مشخص شدن دقیق ضعف‌ها، بایستی برای رسیدن به سطح عملکرد مورد نظر، ساختمان  بهسازی شود. برخی از راهکارهای بهسازی ساختمان‌های بنایی غیرمسلح در فصل ۵ ارائه شده است.

راهکارهای بهسازی

برای انجام بهسازی لرزه‌ای ساختمان، می‌توان عناصر موجود در سیستم سازه‌ای آن را تقویت و المان‌های دیگری به این سیستم اضافه کرد. به طوری که، مقاومت جانبی و شکل پذیری ساختمان افزایش یابد. بنابراین، راه کارهای ارائه شده برای بهسازی لرزه‌ای ساختمان‌های بنایی غیرمسلح را می‌توان به دو دسته زیر تقسیم کرد.

  • روش‌های بهسازی کلی
  • روش‌های بهسازی موضعی

در هر حال، برای بهسازی لرز‌ه‌ای و ترمیم ساختما‌ن‌های بنایی موجود، به منظور کاهش آثار ناشی از نیروهای زلزله، اصول زیر باید رعایت شود.

  • مصالح مورد استفاده بایستی از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده و حتی المقدور با مصالح موجود متجانس باشد.
  • وزن سازه با برداشتن عناصر سنگین فوقانی کاهش داده شود.
  • سیستم فونداسیون باید بار نهایی سازه را به نحو مطلوب به زمین منتقل کند.
  • دیوارها باید کاملاً با یکدیگر درگیر  و به هم بسته شوند. کف‌ها باید به خوبی به دیوارها متصل شوند، تا از شکست خارج صفحه‌ای آن‌ها جلوگیری شود.
  • دیوارهای سازه باید در هر دو جهت عمود بر هم در ساختمان به صورت یکنواخت توزیع شوند. فاصله بین مرکز جرم و مرکز سختی ساختمان با اضافه کردن دیوارهای جدید کاهش داده شود. با این عمل آثار نامطلوب پیچش در ساختمان کاهش پیدا می‌کند.
  • سیستم سقف باید دارای انسجام کافی باشد و به نحو مطلوب به دیوارهای سازه‌ای متصل شده باشد.
  • عناصر غیرسازه‌ای باید به طور کامل و به نحو مطلوب به سیستم ساز‌ه‌ای متصل شوند.

بهسازی کلی

در بهسازی کلی ساختمان، روش یا روش‌هایی به صورت کلان جهت ارتقای مقاومت کلی ساختمان درنظر گرفته می‌شود. برای مثال، در روش بهسازی کلی می‌توان از سیستم‌های جداساز لرزه‌ای یا تکنیک‌هایی که باعث بالابردن مقاومت ساختمان می‌شود، بهره جست. در صورتی‌ که نواقصی در اجزای سازه وجود داشته باشد، لازم است این نواقص با استفاده از روش‌های موضعی برطرف شود.

فهرست مطالب نشریه شماره ۳۷۶

نشریه شماره ۳۷۶ در ۶ فصل و ۲۰۵ صفحه با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تهیه و تنظیم شده است. در این نشریه به بهسازی ساختمان‌های مصالح بنایی پرداخته شده است. پس از بیان کلیات، محدوده کاربرد و مراحل ارزیابی آسیب پذیری، به ارزیابی وضعیت موجود و تعیین مشخصات مصالح پرداخته است. سپس روش ارزیابی کیفی آسیب پذیری شامل روش‌های سریع و تفصیلی بیان شده است. در ادامه، روش ارزیابی کمی آسیب پذیری شامل روش‌های تحلیل، تعیین سختی و مقاومت اجزاء و معیارهای پذیرش آمده است. در نهایت، برخی راهکارهای بهسازی شامل بهسازی کلی و موضعی به همراه جزئیات، تشریح شده است.

کلیات

  • محدوده کاربرد
  • مراحل ارزیابی آسیب پذیری
  • بهسازی

مشخصات مصالح و بازرسی وضعیت موجود

  • مشخصات مصالح
  • بازرسی وضعیت موجود
  • ضریب آگاهی

ارزیابی کیفی آسیب پذیری

  • روش ارزیابی کیفی سریع
  • روش ارزیابی کیفی تفصیلی
  • سقف
  • کمی نمودن روش کیفی

ارزیابی کمی آسیب پذیری

  • ویژگی‌های مهندسی دیوارهای با مصالح بنایی
  • انواع دیوارهای بنایی
  • روش‌های تحلیل سازه
  • رفتار درون صفحه‌ای دیوارها و پایه‌های مصالح بنایی
  • معیارهای پذیرش
  • رفتار خارج از صفحه دیوار

بهسازی ساختمان‌ها

  • راهکارهای بهسازی
  • بهسازی کلی
  • بهسازی موضعی
  • تحلیل

تفسیر

  • مشخصات مصالح
  • بازرسی وضعیت موجود
  • روش ارزیابی کیفی تفصیلی
  • روش های تحلیل سازه
  • رفتار درون صفحه‌ای دیوارها و پایه‌های مصالح بنایی
  • معیارهای پذیرش

محصولات مرتبط:

۰ دیدگاه

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *