شیر فلکه کشویی (Gate Valve) یکی از پرکاربردترین شیرآلات صنعتی در جهان و فروشگاه ولوسند است که نقش کلیدی و حیاتی در قطع و وصل کامل جریان سیالات (مایع، گاز، جامد )دارد.

 در واقع شیر کشویی به دلیل مقاومت بالا و عملکرد عالی، در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. در ادامه، به تفکیک و با جزئیات، کاربردهای آن را در هر صنعت بررسی می‌کنیم. همچنین چند نکته درباره راهنمای خرید شیر فلکه کشویی  خواهیم گفت.

رنج قیمت شیر فلکه کشویی چقدر است؟

قیمت شیر فلکه کشویی باتوجه به اینکه کدام کلاس و کدام جنس بدنه را انتخاب می‌کنید متفاوت است. همچنین مهم ترین عامل یعنی چند اینچ را انتخاب کنید، در تعیین قیمت آن مؤثر تر است. بنابراین توصیه می‌کنیم که با پرس و جو از فروشگاههای معتبر نسبت به قیمت آن مطلع شوید.

محبوب ترین شیر فلکه ها کدام اند؟

از نظر محبوبیت و کاربردی بودن، در موارد زیر خلاصه می‌شوند:

شیر فلکه کشویی فولادی

این نوع شیر به‌دلیل بدنه مقاوم از جنس فولاد کربنی یا فولاد آلیاژی، گزینه‌ای ایده‌آل برای محیط‌های صنعتی با فشار و دمای بالا مانند نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها، صنایع پتروشیمی و خطوط انتقال گاز و نفت به‌شمار می‌آید.

طراحی شیر فلکه کشویی فولادی به گونه‌ای است که دیسک (Gate) در راستای عمود بر جریان سیال حرکت کرده و در وضعیت باز، مسیر عبور کاملاً آزاد می‌شود. این ویژگی باعث افت فشار بسیار پایین در حالت باز و بستن کامل و ایمن جریان در حالت بسته می‌گردد.

شیر فلکه کشویی دنده ای

این نوع شیر بیشتر در سیستم‌های لوله‌کشی با قطر پایین و فشار متوسط تا بالا استفاده می‌شود و نسبت به مدل‌های فلنجی، برای فضاهای محدودتر و نصب‌های سبک‌تر، مناسب‌تر است.

شر فلکه کشویی دنده ای، باز و بسته شدن جریان با حرکت عمودی یک گیت (دیسک کشویی) صورت می‌گیرد که هنگام باز بودن، مسیر جریان کاملاً آزاد شده و در حالت بسته، عبور سیال به‌طور کامل متوقف می‌شود.

شیر فلکه کشویی سیم ایتالیا چیست؟

شیر فلکه کشویی سیم ایتالیا (SIM Italian valves) یکی از بهترین شیرآلات صنعتی ساخت ایتالیا است که در ایران نیز  در بسیاری از پروژه‌های صنعتی و تأسیساتی استفاده می‌شود. این شیر کشویی ها در دو نوع فلنجی- دنده ای و فلنجی با کلاس های متفاوت از 150 به بالا تولید می‌شود.

شیر فلکه کشویی برنجی سیتکو چیست؟

شیر فلکه کشویی برنجی سیتکو، یک شیر فلکه مقرون به صرفه است که بدنه آن از آلیاژ برنجی فورج‌ شده ساخته شده و برای قطع و وصل جریان آب در تأسیسات خانگی، ساختمانی و تجاری استفاده می‌شود. طراحی آن به‌صورت رزوه‌ای (دنده‌ای) بوده و معمولاً دارای دسته فلزی یا چدنی با رنگ قرمز است.

از شیر فلکه کشویی در چه صنایعی استفاده می‌شود؟

به طور کلی شیر فلکه کشویی که با نام گیت ولو نیز شناخته می‌شود، در صنایع مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می‌شود.

1. صنعت نفت، گاز و پتروشیمی

• کاربرد: کنترل جریان نفت خام، گاز طبیعی، مواد شیمیایی خورنده.
• جزئیات: در خطوط انتقال، ایستگاه‌های کمپرسور، پالایشگاه‌ها و واحدهای جداسازی به کار می‌روند. چون در این صنعت فشار و دمای سیال زیاد است، شیر فلکه‌های کشویی فولادی یا استنلس استیل استفاده می‌شود.
• مزیت: تحمل بالا در برابر فشار، نشتی کم، عمر طولانی در محیط‌های خورنده.

2. صنایع آب و فاضلاب / کشاورزی

• کاربرد: کنترل جریان آب خام، آب آشامیدنی و پساب.
• جزئیات: در تصفیه‌خانه‌ها، شبکه‌های توزیع آب شهری، ایستگاه‌های پمپاژ، و خطوط انتقال فاضلاب.
• جنس رایج: شیر فلکه کشویی چدنی با زبانه لاستیکی، که خاصیت آب‌بندی خوبی دارد و مناسب دفن مستقیم در خاک است.
• مزیت: مقاومت در برابر خوردگی، آب‌بندی کامل، نیاز به نگهداری کم.

3. صنایع نیروگاهی (بخار و حرارت)

• کاربرد: کنترل بخار، آب داغ، روغن حرارتی.
• جزئیات: در بویلرها، خطوط بخار، سیستم‌های خنک‌کننده و دیگ‌های بخار.
• جنس توصیه‌شده: فولادی آلیاژی یا استنلس استیل، به‌خصوص برای فشار و دمای بالا.
• مزیت: مقاومت حرارتی عالی، قابلیت باز و بسته شدن کامل برای عبور آزاد بخار.

4. صنایع غذایی و دارویی

• کاربرد: کنترل جریان سیالات بهداشتی مثل آب مقطر، شیر، روغن خوراکی، محلول‌های دارویی.
• جنس پیشنهادی: استنلس استیل 304 یا 316 به‌خاطر الزامات بهداشتی و شست‌وشوی آسان.
• مزیت: سازگاری با استانداردهای بهداشت، مقاومت در برابر آلودگی و خوردگی.

5. صنایع معدنی و سیمان

• کاربرد: قطع و وصل جریان دوغاب، گل حفاری، آب برگشتی، و سیالات غلیظ.
• ویژگی خاص: نیاز به بدنه مقاوم در برابر سایش و ضربه.
• جنس متداول: چدن داکتیل با آب‌بندی قوی یا فولاد آلیاژی.
• مزیت: عملکرد پایدار در محیط‌های سخت و ذرات ساینده.

6. سیستم‌های آتش‌نشانی و ایمنی

• کاربرد: نصب در ایستگاه‌های هیدرانت، رایزرها، پمپ‌های آتش‌نشانی.
• جنس رایج: چدنی با پوشش اپوکسی، مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی.
• مزیت: قطع و وصل سریع جریان در شرایط اضطراری.

7. کاربرد در ساختمان‌ها و تأسیسات شهری

• کاربرد: کنترل آب مصرفی، تهویه مطبوع، موتورخانه‌ها
• ویژگی: نصب آسان، قیمت مناسب، پشتیبانی از فشار معمول ساختمان
• جنس متداول: برنجی یا چدنی

بنابراین انواع شیر فلکه کشویی با توجه به نوع سیال، فشار و دما، محیط نصب و الزامات صنعتی در نسخه‌های مختلفی (چدنی، فولادی، استیل، برنجی، برنزی) تولید می‌شود و انتخاب درست آن، بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش هزینه تعمیرات و افزایش ایمنی را در پی دارد.

انواع شیر فلکه کشویی (از نظر جنس بدنه)

این شیرآلات از نظر جنس بدنه به چند مدل اصلی تقسیم می‌شود. انتخاب جنس بدنه معمولاً بر اساس نوع سیال، دما، فشار و شرایط محیطی انجام می‌شود. مهم‌ترین مدل‌ها از نظر جنس بدنه عبارتند از:

• چدن (Cast Iron)
  مناسب برای سیستم‌های آب و فاضلاب با فشار و دمای پایین. مقرون‌به‌صرفه و پرکاربرد در تأسیسات شهری.
• فولاد کربنی (Carbon Steel)
  مقاوم در برابر فشار و دمای بالا. مناسب برای صنایع نفت، گاز، بخار و پتروشیمی.
• استنلس استیل (Stainless Steel)
  مقاوم در برابر خوردگی و مناسب برای سیالات خورنده، مواد شیمیایی و صنایع غذایی و دارویی.
• برنز یا برنج (Bronze/Brass)
  مناسب برای کاربردهای کم‌فشار مانند خطوط آب سرد و گرم، تاسیسات خانگی و دریایی.
• فولاد داکتیل (Ductile Iron)
  مقاوم‌تر از چدن خاکستری، با انعطاف‌پذیری بهتر. مناسب برای خطوط آب، آتش‌نشانی و شبکه‌های شهری.
• PVC یا پلاستیکی (Polyvinyl Chloride / Plastic)
  مخصوص سیالات خورنده سبک، اسیدهای ضعیف و کاربردهای آزمایشگاهی یا کشاورزی با فشار پایین.

انواع گیت ولو از نظر کلاس

از کلاس 150 تا 1500 ، این شیر فلکه ها موجود هستند. هرکدام از این مدل ها، برای نیازهای متفاوتی ساخته شده اند. در ادامه به معرفی مختصر اما مفید هرکدام می‌پردازیم:

در ادامه، توضیح مختصر و کاربردی برای انواع گیت ولو (شیر فلکه کشویی) براساس کلاس فشار ارائه شده است. این کلاس‌ها نشان‌دهنده توان تحمل فشار کاری شیر در شرایط استاندارد دمایی هستند.

گیت ولو کلاس 150

• توضیح: مناسب برای فشارهای پایین تا حدود 19 بار (290 psi) در دمای معمولی.
• کاربرد: خطوط آب شهری، سیستم‌های آبرسانی، تهویه مطبوع و صنایع سبک با فشار پایین.

گیت ولو کلاس 300

• توضیح: تحمل فشار تا حدود 50 بار (740 psi) در دمای اتاق.
• کاربرد: مناسب برای صنایع نفت، گاز و بخار با فشار متوسط. کاربرد در واحدهای فرآوری، سیستم‌های گرمایش و پالایشگاه‌های کوچک.

گیت ولو کلاس 600

• توضیح: برای فشارهای بالا تا حدود 100 بار (1480 psi) طراحی شده.
• کاربرد: سیستم‌های بخار فشار قوی، خطوط فرآیندهای پتروشیمی، انتقال نفت خام و تأسیسات نیروگاهی متوسط.

گیت ولو کلاس 800

• توضیح: قابلیت تحمل فشار بالا در خطوط حساس، اغلب به صورت فورج (آهنگری‌شده) تولید می‌شود.
• کاربرد: سیستم‌های هیدرولیک، بخار اشباع، خطوط گاز تحت فشار و تأسیسات پالایشگاهی پرخطر.

گیت ولو کلاس 1500

• توضیح: شیرهایی فوق‌سنگین برای فشارهای بسیار بالا، تا حدود 250 بار (3700 psi).
• کاربرد: کاربرد در صنایع نیروگاهی پیشرفته، خطوط انتقال گاز فشار قوی، صنایع نفت در مناطق فوق‌فشار، و پالایشگاه‌هایی با شرایط حساس

سؤالات متداول

شیر فلکه کشویی چگونه جریان سیال را کنترل می‌کند و چرا برای قطع و وصل مناسب است؟

شیر فلکه کشویی دارای یک دیسک صاف و کشویی است که هنگام باز یا بسته شدن به صورت مستقیم در مسیر جریان حرکت می‌کند، این حرکت خطی باعث قطع یا وصل کامل جریان می‌شود و به همین دلیل برای عملکرد‌های ON/OFF بسیار دقیق و مطمئن است.

آیا شیر فلکه کشویی دنده‌ای برای استفاده در سیستم‌های فشار بالا مناسب است؟

شیر فلکه کشویی دنده‌ای بیشتر مناسب سیستم‌های فشار متوسط و پایین است و در فشارهای بسیار بالا بهتر است از شیرهای کشویی فلنجی یا فولادی با طراحی مقاوم‌تر استفاده شود تا از ایمنی و دوام سیستم اطمینان حاصل شود.

چطور می‌توان عمر مفید شیر فلکه کشویی را افزایش داد؟

برای افزایش عمر شیر فلکه کشویی باید از نصب صحیح، استفاده در شرایط فشار و دمای توصیه شده، و انجام تعمیرات دوره‌ای بهره برد؛ همچنین استفاده از آب تصفیه شده و جلوگیری از ورود ذرات معلق به داخل سیستم، تأثیر بسزایی در دوام شیر دارد.

چه تفاوتی بین شیر فلکه کشویی برنجی و فولادی وجود دارد و کدام را برای پروژه‌های ساختمانی پیشنهاد می‌کنید؟

شیر فلکه کشویی برنجی سبک‌تر، ضدزنگ و مناسب برای مصارف آب سرد و گرم ساختمانی است؛ در حالی که شیر فولادی مقاوم‌تر و مناسب برای فشار و دمای بالا بوده و بیشتر در صنایع و پروژه‌های بزرگ کاربرد دارد. برای ساختمان‌ها معمولاً نوع برنجی به دلیل نصب آسان و هزینه کمتر ترجیح داده می‌شود.

توجه: این مطلب یک رپورتاژ آگهی (تبلیغات) بوده و سایت سازه پلاس هیچگونه نظر و مسئولیتی ندارد. در صورت نیاز به لینک‌های داخل متن مراجعه فرمایید.