پرسش: ۱) اگر خرپشته رو مدل نکنیم و بهجای اون بار مرده و زنده رو به چهار ستون اطراف اون در بام اعمال کنیم آیا نیاز هست بار جرم لرزهای خرپشته رو هم بهصورت بار mass به اون ستونها وارد کنیم یا اینکه خود نرمافزار بر اساس ضریب بارهایی که در mass source وارد کردهایم بار جرم رو محاسبه میکند؟ ۲) برای مدل کردن تیرهای فرعی بهتر است آنها را مفصلی مدل کرد یا اینکه ضریب ترکخوردگی پیچشی تیرهای حامل آنها رو ۰٫۱۵ در نظر بگیریم؟
پاسخ: ۱- خیر دیگر نیازی به اعمال بار mass نخواهد بود. البته این کار (عدم مدلسازی خرپشته) کار صحیحی نیست چون ستونهای آن با طبقه بام اندرکنش دارند و لنگر مبادله میکنند که شما این لنگرها را منظور نمیکنید
٢- در سازه بتنی (بتن درجا ریخته شده) اتصال مفصلی بیمعنی است مگر در تیرهای بسیار کوچک و میلگرد قطر پایین که عملاً اتصال تیر فرعی با تخریب جزئی تیر اصلی تبدیل به اتصال نیمه صلب میشود. به مطلب قبلی کانال مراجعه کنید. ضریب ۰٫۱۵ برای پیچش یک ضریب تقریبی است که بهتر است مقدار آن محاسبه شود. نحوه محاسبه آنهم بر اساس لنگر مقاوم ترکخوردگی پیچشی تیر اصلی و لنگر پیچشی وارد بر آن تعیین میشود. اگر روش محاسبه را نمیدانید میتوانید بهصورت تقریبی از آن استفاده کنید (برای تیرهایی که احساس میکنید اهمیت بالایی دارند باید محاسبه کنید)
پرسش: برای طراحی اسکلت کارخانههای صنعتی که بار دستگاهها رو تحمل میکنند، وزن دستگاه و تجهیزات را که دائمی هستند، باید بهصورت بار مرده در نظر بگیریم یا زندە؟ چون این دستگاهها بعضاً دارای حرکت دورانی و یا رفت و برگشتی هستند و اگر بهصورت بار مرده در نظر گرفتە شوند مبحث۶برای بار مردە چنین تجهیزات دائمی مسکوت میباشد. و هیچ ضریبی را ذکر نکرده و تنها برای بارهای زندە ضرایبی رو لحاظ کردە
پاسخ: بارهای زنده را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: بار زنده گذرا – بار زنده دائمی در این مورد باید آنها را بار زنده “دائمی” در نظر بگیرید. مانند تیغه بندی که گرچه یکبار زنده محسوب میشود و نوع آن بار زنده دائمی میباشد. بارهای زنده دائمی در قسمت Mass source بهصورت ۱۰۰ درصد منظور میشوند (نه ۲۰ درصد) و یا مثلاً در محاسبه خیز در محاسبات مربوط به خزش همراه با بارهای مرده برای آنها خزش محاسبه میشود. از طرفی در ترکیب بارها با ضرایب بارهای زنده ظاهر میشوند.
پرسش: در مورد میلگردهای عرضی پی نواری که جدیداً نظام میگه سفره بالا و پایین باید اورلب بشن. آیا این کار لازمه؟یا ب اندازه همون خم ۹۰ درجه ادامه پیدا کنه کافیه؟
پاسخ: متأسفانه در رابطه با میلگردهای عرضی پیهای نواری آییننامه صراحت ندارد. میلگردهای عرضی پیهای نواری به دو صورت در کشور اجرا میشود: ۱- تنگ بسته (مانند خاموت درتیرها) ۲- آرماتور U شکل در بالا و پایین احتمالاً منظور شما حالت دوم میباشد. اگر پی نواری طبق محاسبات نیاز به میلگرد برشی یا پیچشی داشته باشد، آرماتورهای U شکل باید در انتها بهصورت کامل خم شوند و با آمارتورهای جهت دیگر همپوشانی داشته باشند و این کار الزامیست (تا آرماتورهای عرضی بهعنوان خاموت ایفای نقش کنند). در غیر این صورت در آییننامه الزامی بر این کار نیست و خم استاندارد در انتهای آنها کفایت میکند. میتوانید در نرمافزار sade14 نیاز یا عدم نیاز به آرماتور برشی را در پی نواری کنترل نمایید. درsafe 8 باید محاسبات دستی انجام دهید ولی در safe14 برش را خودش کنترل میکند و مقدار خاموت لازم را نشان میدهد. در safe14 کنترل پیچش باید دستی انجام دهد (مقدار پیچش نوارهای طراحی بخواهید و ظرفیت آن را دستی محاسبه کرده و نشان دهید که نیاز به آرماتور عرضی پیچشی دارد یا نه)
پرسش: در قاب ساده با دیوار برشی متوسط برای محاسبه ضریب نامعینی ازیکطرف آییننامه گفته هر طرف مرکز جرم طول به ارتفاع بالای ۲ بشه که رو برابر یک بشود و شما فرمودید با توجه به آییننامه آمریکا دیواری که طولش از ارتفاع بیشتر باشد رو یک میشود یعنی هر طرف مرکز جرم طول به ارتفاع بشود یک! کدام را ملاک بگیریم. اگه یک نمونه از محاسبه رو برای قاب ساده با دیوار برشی بگذارید ممنون میشم
پاسخ: نکته مهم: اگر سازهای شرایط الف را ارضا نکند، باید با روش ب کنترل شود روش ب ویژه “سایر سازهها” میباشد. یعنی سازههایی که شرایط الف را ندارند.
سازهای که شما اشاره کردید شرایط الف را ارضا نمیکند. بنابراین میتوان طبق روش ب کنترل کرد. در روش ب نیز اگر طول دیوارها بیش از ارتفاع آنها باشد، نیازی به حذف ندارند. و درصورتیکه سازه نامنظمی پیچشی شدید نداشته باشد، ضریب نامیعنی آن یک خواهد بود.
پرسش: آیا اثر ضریب نامعینی سازه که در ویرایش چهارم آییننامه۲۸۰۰ذکر شده د طراحی فونداسیون میبایستی لحاظ شود یا خیر؟
پاسخ: گرچه آییننامه بهصورت صریح اشاره نکرده است، ولی به نظر بله باید اعمال شود. بههرحال با افزایش درجه نامعینی، نیروهای تراز نهایی وارد بر سازه افزایش مییابند و همان نیروها نیز به پی منتقل میشوند.
پرسش: مشکلی که در برخی از پروژههای بتنی که با ETABS2015 مدل میشوند تحلیل پی دلتا را انجام نمیدهد و آنالیز نمیشود و حتماً این قسمت باید در برنامه غیرفعال شود من از فایل آماده شما هم استفاده کردم و حتی با ایجاد فایل جدید هم مشکل حل نشد البته فقط برای برخی از پروژهها این مشکل وجود دارد
پاسخ: در ETABS 2015 اگر قسمتهایی از سازه ناپایدار باشد، و آنالیز P-delta فعال باشد، بهطوریکه همگرا نشود، سازه آنالیز نمیشود (هنگ میکند) که باید در این صورت آنالیز را کنسل کرد. و پس از غیرفعال کردن P-delta سازه را تحلیل کرد و با بررسی تغییر شکلها علت ناپایداری را پیدا و رفع کرد.
در ETABS9 برای منظور کردن P-delta محدودیت بود و پس از چند گام، اگر همگرا نمیشد، نرمافزار آنالیز را با آخرین گامی که انجام داده بود، ادامه میداد.
پرسش: در کنترل rho بعضی اساتید از دیاگرام انرژی برای تعیین تیری که حذف میشود استفاده میکنند که خیلی ساده است. آیا این روش درسته یا طبق روش نسبتهای برش جنابعالی بریم؟ممنون از اینکه همیشه لطف داشتید و حلال مشکلات بودهاید.
پاسخ: پس از حذف تیر دو معیار باید کنترل شود: ۱-سازه پس از حذف تیر دچار پیچش شدید نشود. ۲-افت مقاومت ۳۳ درصدی نداشته باشد. بنابراین عملاً باید ۴ تا فایل برای کنترل حذف خواهیم داشت. دریکی تیرهای لبه اولویت حذف دارند (تا پیچش بحرانی شود). در دیگری تیرهای کوتاه با برش بالا اولویت حذف دارند. (دو تا فایل برای راستای x و دو تا فایل برای راستای yدر انتخاب تیر بر اساس مورد دوم (افت مقاومت) میتوان از دیاگرام انرژی استفاده کرد. اگر کنترل نمایید خواهید دید که استفاده از دیاگرام برش و انرژی نتایج نزدیک به هم خواهند داشت. البته هیچکدام الزاماً بحرانیترین تیر را نشان نمیدهند. ولی بهصورت تقریبی تیر بحرانی را مشخص میکنند.
پرسش: با توجه به اینکه ترکیب بارهای دارای ۳۰ درصد زلزله متعامد در قابهای خمشی سازههای منظم تنها برای کنترل ستونها میباشد آیا اعمال آن بر تیرها باعث افزایش مقاطع تیرها و غیراقتصادی شدن سازه نخواهد شد؟
پاسخ: خیر- تیرها تنها از یک راستا تأثیر میپذیرند یعنی مثلاً زلزله x بیشتر بر تیرهای راستای x تأثیر گزار است و بر راستای متعامد تقریباً بیتأثیر است (مگر اینکه سازه نامنظمی بالایی داشته باشد)
بنابراین وقتی شما Ex+0.3Ey را اعمال میکنید بر تیرهای راستای x تنها ex اثر میکند.
پرسش: آیا در سیستمهای دوگانه قاب خمشی بتنی با دیوار برشی برای کنترل ۲۵ درصد المان مرزیهای دیوارها که بهصورت ستون تعریف شدن رو هم باید حذف کرد یا ستونهای المان مرزی نقش ستون در قاب خمشی دارند؟
پاسخ: طبق آییننامه باید حذف شوند. منتها در متن FEMA 751 که در ادامه قرار میدهم، عنوانشده است که حذف این ستون موجب تغییر رفتار سازه و غیرواقعی شدن نتایج میشود. بنابراین برای اینکه در فایل ۲۵ درصد نتایج به واقعیت نزدیک باشد، بهتر است این ستونها باقی بمانند. و عنوانشده که مشارکت این ستونها (در مثالی که آنجا حلشده) ۱۵ درصد بوده و میتوان آنها را در مدل ۲۵ درصد نگه داشت. عنوان کرده که نگهداشتن این ستونها برای اینکه قابهای کناری متصل به دیوار برشی منطقی رفتار کنند لازم است.
با توجه به اینکه قانون ۲۵ درصد یک قانون تقریبی میباشد (عمدتاً بر پایه قضاوت مهندسی است) و تغییر جزئی در آن اصول دوگانه بودن را زیر سؤال نخواهد برد. و بنابراین به نظر بنده میتوان ستونهای متصل به دیوار را در قاب ۲۵ درصد نگه داشت. نظر همکاران در این زمینه متفاوت بوده و متأسفانه وحدت رویهای در این زمینه وجود ندارد و بند آییننامهای صریحی هم در این رابطه نداریم.
نکته دیگر در این مثال این است که در خود فایل ۲۵ درصد از زلزله دینامیکی استفاده کرده است و با توجه به منظم بودن سازه برش پایه را با ۰٫۸۵*۰٫۲۵ برش استاتیکی همپایه کرده است. که البته به نظر بنده در اینگونه موارد با توجه به اینکه از کمک ستونهای متصل به دیوار استفاده شده است، بهتر است از چنین تخفیفهایی استفاده نشود و با ۰٫۲۵ استاتیکی کنترل شود.
پرسش: در آییننامه ۲۸۰۰ ویرایش ۳ دریفت مجاز برای ساختمانهای Tبزرگتر از ۰٫۷ (تقریباً) ۵ طبقه به بالا برابر است با ۰٫۰۲/۰٫۷ R و در ویرایش ۴ برای ساختمانهای بیش از ۵ طبقه برابر است با ۰٫۰۲/۱cd که نشان میدهد تقریباً دریفت مجاز ۲۲ درصد افزایش یافته این درحالیست که در ویرایش چهارم ضریب زلزله ۴۰ درصد افزایش یافته، بگذریم از اینکه بعضی از شهرها مثل کرمان از منطقه زلزلهخیزی زیاد به خیلی زیاد منتقلشدهاند، از طرفی نحوه پخش نیروی زلزله در ارتفاع بهصورت سهمی شده که این مسئله هم باعث افزایش جابجاییها و دریفت میشود و سازه رو نسبتاً سنگینتر میکند.
پاسخ: بله دریفت در آییننامه جدید سختگیرانهتر از قبل شده و تفسیر شما صحیح است.
میتوانید برای کنترل دریفت از آنالیز دینامیکی استفاده نمایید تا توزیع نیرو بهتر شود و همچنین اگر سازه منظم باشد با ۰٫۸۵ و یا ۰٫۹ برش پایه همپایه نمایید تا با نیروی کمتر و توزیع بهتر دریفت را کنترل نمایید.
خوشبختانه در etabs2015 ( آخرین ورژن آن) میتوان بهراحتی دریفت آنالیز دینامیکی را استخراج کرد (max/ave drift) در etabs9 این کار کمی زحمت دارد (چون اگر دلتاهای ناشی از دینامیکی را در طبقات از هم کم کرده و دریفت را محاسبه کنید پاسخ نادرست خواهد بود)
پرسش: مطابق بند ۹-۱۹-۴-۷ مبحث ۹ در دیوارهای برشی محصور کردن میلگردهای قائم با خاموت در دو حالت الزامی نیست. نحوه کنترل این دو حالت در ایتبز چگونه است؟
پاسخ: بله طبق مبحث نهم:
- اگر درصد میلگرد قائم استفاده شده کمتر از یک درصد باشد، نیازی به محصور کردن میلگردهای قائم دیوار نخواهد بود.
- همچنین اگر از این میلگردها به عنوان میلگرد فشاری استفاده نشود، میتوان محصور نکرد. برای کنترل این مورد میتوانید در ایتبس در تعریف مقطع دیوار در section designer میلگردهای دیوار را حذف کنید (تنها میلگردهای المان مرزی باقی بماند) مسلماً مقاومت دیوار کاهش مییابد. اگر پس از حذف میلگردهای قائم دیوار، (D/C ratio) نسبت تنش آن کمتر از یک بوده (یعنی کماکان قادر به تحمل بارهای خمشی و محوری بود) میتوان ادعا کرد که آرماتور قائم به عنوان آرماتور فشاری مورد نیاز نیست.
طبق: ACI
اگر هر دو شرط فوق “همزمان” برقرار باشند، میتوان میلگردهای قائم را محصور نکرد (بدون سنجاق)
توصیه میکنم طبق ACI عمل کنید. یعنی کنترل کنید که آیا بدون منظور کردن میلگردهای قائم دیوار در مقطع دیوار میتوانید ok بگیرید یا نه؟ اگر پس از حذف میلگردهای جان دیوار نسبت تنش از یک تجاوز کند، باید میلگردهای قائم توسط سنجاق محصور شوند.
پرسش: با توجه به اینکه در طراحی سوله اغلب بار باد حاکم است بدین جهت برای تولید ترکیبات بار وقتی از خود نرمافزار کمک میگیریم و بهصورت خودکار ترکیبات بار تولید میشود در ترکیبات بار ، بار باد با ضریب ۱ ایجاد میشود درصورتیکه در مبحث ۶ ضریب ۱٫۴ آورده شده است – علت چیست؟
پاسخ: بله بار باد برگرفته از آییننامه کانادا میباشد و تراز آن با بار باد آییننامه امریکا متفاوت است. بنابراین پس از تولید ترکیب بارها توسط نرمافزار باید تمامی آنها ویرایش شوند و به ۱٫۴ ضرب شوند.
پرسش: با توجه به تغییرات ایجادشده در مباحث مقررات ملی و استاندار ۲۸۰۰، آیا همچنان میشود در ورژن ۹٫۷٫۴ ابتبس از ترکیبات بار ACI318-99 استفاده کرد؟ و آیا در ضرایب بار تغییراتی ایجاد شده یا نه؟
سؤال بعدی اینکه قبلاً جهت کنترل فشار خاک زیر پی از این ترکیب بر اساس تنش مجاز استفاده میشد
D+L
۰٫۷۵ (D+L+-E)
آیا همچنان میشود از این ترکیب استفاده کرد؟
پاسخ: توصیه میشود برای هماهنگی با ویرایشهای جدید از aci2002 به بالا استفاده نمایید. برخی از نظاممهندسیها هماکنون aci99 را قبول نمیکنند. ولی اگر اصرار بر استفاده از aci99 دارید میتوانید ترکیب بارها را مطابق فایلهای آماده ایتبس که برای aci99 تهیهکردهام استفاده نمایید. بسته به اینکه ضریب A برابر ۰٫۳۵ باشد یا کمتر از آن، ترکیب بارها تغییر میکنند. همچنین ضریب نامعینی نیز باید در ترکیب بارها منظور شود. از طرفی باید ضرایب بار زلزله به یک کاهش یابند. تمامی این تغییرات در فایلهای آماده منظور شده است. انتظار میرود پس از انتشار مبحث نهم جدید ( که گفته میشود بر اساس aci2014 تنظیمشده ) دیگر استفاده از etabs 9 ممنوع شود و سازههای بتنی بر اساس etabs2015 و aci 2014 طراحی شوند ( البته یکی دو سالی احتمالاً طول بکشد)
ولی اگر میخواهید تنش خاک را بر اساس ترکیبهای قدیمی کنترل نمایید بهجای
۰٫۷۵D + 0.75L + 0.75E
باید از
۰٫۷۵D + 0.75L + 0.75*0.7E
استفاده نمایید. باز توصیه میشود از ترکیب بارهای تنش مجاز مبحث ششم جدید استفاده نمایید.
پرسش: در آییننامه فولاد سال ۸۸ برای در نظر گرفتن اثر خزش در محاسبات خیز تیرهای مرکب (در غیاب محاسبات دقیقتر) ضریب ۳n پیشنهادشده بود ولی در آییننامه سال ۹۲ هیچ مطلبی قید نشده است، تکلیف چیست؟
پاسخ: بله قبلاً چنین ضریبی داشتیم که در ایتبس هم تحت عنوان creep factor در سقفهای کامپوزیت وارد میکردیم الان حذفشده و به عهده خود مهندسین گذاشتهشده در ایتبس در ویرایش جدید یک ضریب ۰٫۷۵ بهکل مقطع (فولاد و بتن باهم) اعمال میکند که برای در نظر گرفتن خزش میباشد و به نظر مناسب میرسد.
پرسش: با عنایت به بند ۱-۷-۱-ب ویرایش چهارم آییننامه ۲۸۰۰ و همچنین پاسخ به سؤال یکی از کاربران مبنی بر اینکه جابجایی که برای هر طبقه در زلزله دینامیکی از Etabs اعلام میشود از srss کردن مدهای مختلف به دست میآید و دلتای نسبی طبقه برابر تفاضل دلتای دو طبقه متوالی نخواهد بود آیا میتوان نتیجهگیری کرد که جهت کنترل نامنظمی پیچشی زیاد یا شدید باید از تغییر مکانهای حاصل از حالت استاتیکی EXP,EYP,… استفاده کرد حتی درصورتیکه تحلیل سازه موردنظر بهصورت دینامیکی انجامگرفته باشد
پاسخ: بله برای کنترل نامنظمی پیچشی بهتر است از زلزله استاتیکی استفاده نمایید (حتی اگر سازه بر اساس تحلیل دینامیکی طراحی میشود.)
پرسش: در بحث دیوار برشی اگر دیوار طبقه اول ترکخورده باشد آیا میشود سختی طبقات بالاتر را که ترک نخورده را برابر ۰٫۷ گرفت
پاسخ: بله تنها طبقاتی که دیوار ترک خورده است، سختی آن طبقه برابر ۰٫۳۵ و دیوارهای طبقات دیگر که ترک نخورده اند برابر ۰٫۷ خواهد بود.
منبع پرسش/پاسخ: وبسایت شخصی آقای دکتر حسین زاده اصل http://www.hoseinzadeh.net
۰ دیدگاه