پرسش: در مورد ضریب ترک‌خوردگی وقتی که ما یک دال دوطرفه را در ایتبز مذل میکنیم ضریب m11,m12,m22چه عددی باید وارد کنیم؟

پاسخ: نکته مهم: اگر سیستم سقف دال بتنی باشد، این دال باید از نوع shell تعریف شود یاmembrance؟
اگر در ایتبس shell مدل کنید، لبه های دال به‌صورت گیردار به تیرهای محیطی متصل می‌شود و بنابراین همانند تیرها در تحمل بارهای ناشی از زلزله به قاب خمشی کمک می‌کند. درحالیکه کل زلزله باید توسط قاب (یا دیوار یا بادبند) تحمل شود و سقف نباید به آن‌ها کمک کند.

بنابراین سقف باید در ایتبس از نوع membrane تعریف شود تا لبه های آن به‌صورت مفصلی متصل شود و در باربری جانبی مشارکت نکند.

* اگر دال از نوع membrane تعریف شود، دیگر ضرایب m11 و … مهم نخواهند بود.

* برای طراحی آرماتورهای خود دال باید از نرم‌افزار SAFE استفاده کرد. وقتی دال از ETABS به SAFE اکسپورت می‌شود، به‌صورت shell خواهد بود و در نرم‌افزار SAFE سقف از نوع SHELL خواهد بود. در این حالت می‌توان ضریب سختی خمشی دال را برابر m11=m22=0.25 وارد کرد.

در ایتبس باید دالها را به‌صورت membrane مدل نمایید تا لبه های دال به‌صورت مفصلی به تیرهای محیطی متصل شود. دقت نمایید که وظیفه تحمل زلزله به عهده دال نخواهد بود.

---

پرسش: درمورد قاعده ۳۰- ۱۰۰ بند۳-۱-۴ قسمت (ب) کمی توضیح دهید.چرا برای تمامی سازه‌ها چه منظم یا نامنظم باید این قاعده لحاظ شود؟ (باتوجه به اینکه این قاعده عینا مطابق ویرایش ۳ است)

پاسخ: در ویرایش ۳ هم باید کنترل می شد منتها کمتر توجه می شد. در ویرایش چهارم این بند تغییری نکرده است و همانند ویرایش ۳ است.

---

پرسش: در رابطه با طراحی فونداسیون سازه‌های بتنی با دیوار برشی برای در نظر گرفتن اثر سختی دیوار برشی بر روی فونداسیون در برخی کتابها از گزینه wall properties استفاده شده که باعث می‌شود بخشی از لنگر وارده توسط این دیوارها تحمل شود و باعث کاهش نسبتا زیاد در آرماتور نوارها می‌شود آیا این کار درست است یا باید همانند ستون ها از گزینه stiff برای در نظر گرفتن اثر سختی استفاده شود.

 پاسخ: خیر مجاز به استفاده از wall نیستیم. برای منظور کردن اثر سختی دیوارها در پی در safe14 به سه شکل می‌شود عمل کرد:۱- مطابق شکل اول (شکل در کانال تلگرام) از المان slab استفاده شود.

۲- مطابق شکل دوم از المان BEAM استفاده شود که ایتبس نیز به‌صورت اتوماتیک هنگام خروجی دادن اثر دیوارها را به‌صورت المان تیر export می‌کند.

۳- مطابق شکل سوم از المان wall استفاده شود. در صورت استفاده از روش سوم، در تراز فوقانی، دیوارها به هم نیروهای اندرکنشی وارد می‌کنند (در شکل چهارم نیرویی که دیوارها به هم وارد می‌کنند نمایش داده شده) که این نیروها موجب کاهش لنگرها در فونداسیون می‌شود و ارماتورها کاهش می یابند و درحقیقت یک نوع تقلب محسوب می‌شود. بنابراین حق نداریم از المان wall استفاده کنیم.

دقت نمایید که اثرات اندرکنشی دیوارها قبلاً در ایتبس منظور شده است و نیروهایی که به safe فرستاده می‌شوند درحقیقت نتیجه نهایی این اندر کنشها هستند و ما حق نداریم مجددا در safe طبقات فوقانی سازه را مدل کرده و از آن‌ها کمک بگیریم تا نیروها کاهش یابند.

---

پرسش: ۱-در خصوص اعمال ضریب نامعینی ۱٫۲ در یک سازه پیچشی شدید آیا باید ضریب زلزله را ۱٫۲ برابر کرد و همپایگی را با آن انجام داد یا اینکه با ضریب زلزله افزایش نیافته تحلیل را انجام داد و همپایگی را نیز کامل انجام دهیم و فقط در ترکیب بارها ضریب زلزله را در ۱٫۲ ضرب نماییم.Etabs9.7وآیین‌نامه ACI2008-آیا در ورژن۲۰۱۵ وارد کردن مقدار رو در قسمت تنظیمات آیین‌نامه‌ای کافی می‌باشد یا باید ضریب Cرا نیز ۱٫۲ برابر نمود؟

پاسخ: به نکات زیر توجه نمایید:

۱- سازه بتنی با ETABS9: هم می‌توان مقدار رو را در ضریب زلزله وارد کرد (افزایش ۱٫۲ برابر ضریب C) و هم می‌توان در ترکیب بارها ضریب زلزله را ۱٫۲ برابر کرد. (عرف درکتب بر این است که در ترکیب بارها وارد شود)
۲- ایتبس ۲۰۱۵: با توجه به حضور ضریبی به نام اومگا در ACI2011 به بالا، و برای جلوگیری از اعمال همزمان این ضریب و ضریب rho بهتر است ضریب زلزله C را افزایش ندهید و تنها در ترکیب بارها مقدار rho را وارد نمایید.
۳- در سازه‌های فولادی چه در ایبتس ۹ و چه در ایتبس ۲۰۱۵، به خصوص وقتی از روش LRFD استفاده می‌شود، بهتر است ضریب rho را از طریق ترکیب بارها وارد نمایید و ضریب C را تغییر ندهید.

نکات فوق در مورد همپایه کردن هم برقرار است. یعنی شما (به جز سازه‌های بتنی در ایتبس ۹) باید همپایه کردن را با زلزله اولیه انجام دهید و تنها در ترکیب بارها ضریب زلزله را به‌جای ۱ برابر ۱٫۲ وارد نمایید.
* مقدار رو در تنظیمات لرزه‌ای ایتبس ۲۰۱۵ تنها برای تولید اتوماتیک ترکیب بار است. شما اگر ترکیب بارها را به‌صورت دستی و تک به تک وارد کنید دیگر لازم نیست رو را در تنظیمات وارد کنید.

---

پرسش: بار برف مطابق جزوه آموزشی برای تبریز با چه ضرایبی ۱۲۶ کیلوگرم بر متر مربع حاصل می‌شود. خیلی خلاصه اگر امکانش باشد اشاره فرمایید.

پاسخ: بار برف از رابطه ۶-۷-۱ مبحث ششم محاسبه می‌شود.
فرضیات:
سازه داخل شهر می‌باشد و بام آن برف گیر است (جدول ۶-۷-۲) و بنابراین Ce=1.2
سازه دارای گرمایش داخلی می‌باشد (جدول ۶-۷-۳) و بنابراین Ct=1
سقف سازه تخت می‌باشد (بند ۶-۷-۶) و بنابراین Cs=1
ضریب اهمیت سازه برابر یک می‌باشد (Is=1)

Pr=0.7Ce*Cs*Ct*Is*Pg=0.7*1.2*1*1*1*1.5=1.26 kPa = 126 kg/cm2

اگر سقف سازه را نیمه برف گیر فرض کنیم، مقدار Ce=1 خواهد بود و مقدار بار برف ۱۰۵kg/cm2 به دست می آید.

---

پرسش: چرا در سازه‌های هر دو جهت قاب خمشی زلزله ۱۰۰-۳۰ باید به ستون ها اعمال شود مگر نه اینکه تنها سیستم باربر جانبی در این سازه‌ها قاب خمشی است و بنابراین ستون ها در محل تلاقی دو سیستم باربر جانبی نیستند.

پاسخ: در قاب‌های خمشی ستون‌ها همیشه در محل تقاطع دو سیستم باربر جانبی قرار دارند.

در این سازه حتی اگر منظم باشد، تمامی ستون‌ها باید برای زلزله متعامد طراحی شوند.
البته طبق تبصره می‌توان بررسی کرد که آیا نیروی محوری ستون تحت زلزله چقدر است. اگر این نیرو کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت ستون باشد، می‌توان (به شرط منظم بودن سازه) از اعمال زلزله متعامد صرف نظر کرد.
در شکل زیر نیروی محوری ستون‌ها تحت زلزله EX نمایش داده شده است.

مقدار نیروی محوری دریکی از ستون‌ها برابر ۱۰۲ton  می‌باشد. در همین ستون مطابق شکل سوم می‌توان ظرفیت محوری ستون را با استفاده از نتایج طراحی و با کلیک راست کردن روی ستون طراحی شده، و با انتخاب گزینه Interaction بدست آورد.

این ظرفیت مقاومت ستون را با فرض صفر بودن لنگر خمشی و با احتساب ضرایب کاهش مقاومت نشان می‌دهد.
در این شکل‌ها نیروی محوری ناشی از زلزله EX برابر ۱۰۲ تن و ظرفیت محوری ستون ۳۸۸ تن می‌باشد. و بنابراین نیروی محوری ناشی از زلزله بیش از ۲۰ درصد ظرفیت بوده و زلزله متعامد باید منظور شود.

---

پرسش: آیا در طراحی پی با آیین‌نامه aci318-02 می‌توانیم برای کنترل تنش زیر پی از ترکیب بارهای مبحث ۶ ویرایش ۹۲ استفاده کنیم؟در این صورت تنش مجاز را چطوری افزایش بدم؟

پاسخ: تنش زیر خاک ربطی به آیین ناهه انتخابی برای بتن ندارد. بنابراین می‌توانید با ترکیب بارهای مبحث ششم تنش زیر خاک را کنترل نمایید.

---

پرسش: آیا تشدید برون مرکزیت اتفاقی در صورت مشاهده نامنظمی پیچشی و پیچشی شدید الزامی است؟ و در صورت اعمال ضریب بزرگنمایی اگر دوباره نامنظمی پیچشی مشاهده کنیم باید چه کنیم؟

پاسخ: طبق بند ۱-۷ استاندارد ۲۸۰۰، کنترل نامنظمی پیچشی باید تحت زلزله هایی چک شود که خروج از مرکزیت ۵ درصدی دارند (با احتساب Aj=1)

---

پرسش: در etabs 15.1.0 وقتی جدول مربوط به کنترل نامنظمی پیچشی را باز می کنیم در ترکیب بارها EXALL1 , EXALL2 و EXALL3 و یا EYALL1 , EYALL2 و EYALL3 وجود دارند. این ها معرف چه هستند و درصورتی‌که بخواهیم بزرگنمایی پیچشی را اعمال کنیم به کدام یک از اینها اعمال خواهیم کرد.

پاسخ: بله اگر طبق جزوات بنده زلزله را به‌صورت EXALL تعریف کرده باشد، در خروجی این زلزله به سه زلزله EXALL-1، EXALL-2 و ٍEXALL-3 تبدیل می‌شود که معادل EX، EXP و EXN می‌باشد. طبق آیین‌نامه پیچش باید با منظور کردن خروج از مرکزیت تصادفی کنترل شود. بنابراین تمامی این زلزله ها باید کنترل شوند و برای اینکه سازه منظم محسوب باید تمامی آن‌ها و در تمامی طبقات ratio ها باید کمتر از ۱٫۲ باشد.

---

پرسش: در مورد ایتبس ۹٫۷ و استفاده از ACI-318-99 فرمودید در ترکیب بارها ضریب E ها رو به یک تغییر بدیم . سؤال اول اینکه آیا ضریب EVها رو هم تغییر میدیم؟ دوم اینکه آیا در ترکیب بار ۱ و ۲ نیز باید تغییری انجام بشود یانه UDCON1=1.4D و UDCON2=1.4D+1.7L+1.7LP

پاسخ: ضریب EV ها همگی برابر یک خواهد بود. خیر ترکیب بارهای ثقلی تغییر نمی‌کنند.

---

پرسش: برای کنترل تنش زیر پی. هر آنچه که گزارش مکانیک خاک ارائه داده است با توجه به مبحث ۷ جدید با ضریب اطمینان دو در نظر گرفته می‌شود؟ ترکیب بارهای کنترل تنش مجاز زیر پی در مبحث ۶ جدید بحرانی تز از گذشته شده

پاسخ: بله همین طور است. این ترکیب بارها سخت گیرانه تر از قبل شده اند. برای مثال ترکیب بار D+0.7E در مقایسه با ترکیب بار معادل آن (۰٫۷۵D+0.75L+0,75*0.7E) سخت گیرانه تر می‌باشد (ترکیب های کنترل تنش خاک بر اساس مباحث جدید به‌صورت کامل در فایلهای ایتبس ۲۰۱۵ که در کانال تلگرام قرار داده ام، امده اند).
از طرفی در مبحث هفتم اجازه داده شده است که در ترکیب بارهایی که شامل زلزله هستند، ضریب اطمینان برابر ۲ منظور شود. بدین ترتیب از این به بعد در گزارشهای مکانیک خاک باید سه نوع تنش مجاز ارائه شود:
۱- qall بر اساس معیار نشست
۲- qall بر اساس معیار گسیختگی و باضریب اطمینان ۳
۳- qall بر اساس معیار گسیختگی و با ضریب اطمینان ۲
تنش “متوسط” خاک تحت اثر ترکیب بارهای شامل DوL باید کمتر از مقدار مجاز اول باشد
تنش “حداکثر” خاک تحت اثر ترکیب بارهای شامل DوL باید کمتر از مجاز دوم باشد
تنش “حداکثر” خاک تحت اثر ترکیب بارهای شامل D, Lو E باید کمتر از مقدار مجاز سوم باشد.

---

پرسش: در تعیین درجه نامعینی افت مقاومت طبقه را چگونه محاسبه کنیم؟ آیا در نرم‌افزار ایتبس روشی برای محاسبه مقاومت طبقه وجود دارد؟ آیا می‌توان از سختی طبقه برای محاسبه مقاومت آن استفاده کرد؟

پاسخ: در رابطه با محاسبه مقاومت طبقه در جزوه درجه نامعینی به‌صورت کامل توضح داده ام. متأسفانه از سختی نمی‌توان برای محاسبه مقاومت استفاده کرد. به‌جای روش توضیح داده شده در جزوه درجه نامعینی می‌توانید به روش زیر عمل کنید:

دو روش برای محاسبه مقاومت جانبی طبقه داریم: ۱- با استفاده از آنالیز خطی ۲- با استفاده از آنالیز غیرخطی (مثل pushover)
در روش خطی در قاب‌های خمشی می‌توان به‌صورت زیر عمل کرد:

۱- مطابق شکل اول (شکل‌ها تنها در کانال تلگرام قرار داده شده اند) نسبت تنشها در سازه اولیه استخراج شود

۲- از فایل اولیه یک save as گرفته و پس از دوسرمفصل کردن تیر مورد نظر، ضریب زلزله راستای مورد نظر را به ۰٫۶۷ ضرب کنید (۳۳ درصد کاهش).

۳- در شکل دوم (شکل‌ها تنها در کانال تلگرام قرار داده شده اند)اگر تمامی نسبت تنشها (در تک تک ستون‌ها) کمتر از سازه اولیه باشد، می‌توان گفت که پس از دوسرمفصل کردن عضو، افت مقاومت کمتر از ۳۳ درصد است.

۴- علاوه بر نسبت تنش ستون‌ها بهتر است “درصد میلگرد تیرها” نیز در دو مدل مقایسه شوند.

این روش ساده تر از روشی می‌باشد که در جزوه درجه نامعینی تشریح کرده ام و احتمالاً در ویرایشهای بعدی جزوه، این روش را جایگزین روش ارائه شده در جزوه بکنم

---

پرسش: مطابق مبحث نهم برای کنترل مهار جانبی بودن یک طبقه باید شاخص پایداری آن طبقه کنترل شود (که در اختصاص ضریب ترک‌خوردگی تیر وستون کاربرد دارد). منظور از تغییر مکان طبقه ای که در این شاخص آمده چیست. آیا تغییر مکان مرکز جرم منظور است؟ استاد عزیز اگر امکان دارد مثالی کامل از این کنترل ارایه بفرمایید. با تشکر فراوان

پاسخ:
۱-ابتدا مطابق شکل اول یک ترکیب بار شامل بار زلزله تعریف نمایید (ترکیب بار بر اساس آیین‌نامه ACI2014 تعریف شده است)
۲- جابجایی مرکز جرم طبقات را مطابق شکل دوم تحت اثر ترکیب بار INDEX بدست آورید.
۳- مطابق شکل چهارم نیروی طبقات را بدست آورید.
۴- مطابق شکل پنجم جابجایی طبقات را از شیت اکسل اول به شیت دوم کپی کنید.
۵- مطابق شکل ششم مقدار p*dleta/V/h را بدست آورید. مقدار حاصل برابر اندیس پایداری خواهد بود.
در شکل آخر حداکثر مقدار اندیس پایداری برابر ۰٫۰۶ می‌باشد که بیشتر از ۰٫۰۵ می‌باشد و بنابراین سازه مهار نشده محسوب می‌شود.

---

پرسش: مطابق آیین‌نامه ۲۸۰۰ ویرایش سوم برای محاسبه پریود تحلیلی مطابق تبصره ای می بایست ضریب ترک‌خوردگی تیر و ستون ۰٫۵ و ۱ گردد. در ویرایش جدید به این امر اشاره نشده است. آیا این تبصره تعمدا حذف شده است؟

پاسخ: در بند ۳-۳-۳-۳ استاندارد ۲۸۰۰ اشاره شده است.

---

پرسش: آیا ضریب نامعینی در جهات مختلف می‌تواند با هم برابر نباشد مثلاً در یک جهت برابر با ۱ و در جهت دیگر برابر با ۱٫۲

پاسخ: با سلام، طبق استاندارد ۲۸۰۰ اگر از روش استفاده شود، هر دو جهت باید یکسان باشند (اگر یک طرف ۱٫۲ شد، راستای دیگر نیز باید به ناچار ۱٫۲ منظور شود). ولی اگر از روش ب استفاده شود، می‌توان در یک راستا یک و در راستای دیگر ۱٫۲ منظور کرد.

---

پرسش: اگر a=0.35 باشد و مولفه قائم زلزله را به‌صورت ضریبی از بار مرده یعنی با اعمال ضریب SD اعمال کنیم و بالکن یا تیر بیش از ۱۵ متر یا بار متمرکز قابل توجه نداشته باشیم نیازی هست در ترکیب بارها EV وارد شود؟
پاسخ: خیر، نیازی نیست. می‌توانید Ev را از ترکیب بارها حذف نمایید.

---

پرسش: در محاسبه ضریب ro، در آیین‌نامه ۲۸۰۰ ذکر شده که تعداد دهانه های مهار بندی شده یا قاب خمشی در طرفین مرکز جرم، بعضی از همکاران می‌فرمایند منظور از دهانه، تعداد قاب‌های طرفین مرکز جرم می‌باشد، لطفا بفرمایید در قاب خمشی بتنی ملاک تعداد دهانه می‌باشد یا تعداد قابها؟

پاسخ: خیر دهانه ها معیار هستند. هم در استاندارد ۲۸۰۰ و هم در آیین‌نامه آمریکا صراحتا صحبت از دهانه کرده است.

---

پرسش: در بسیاری از سازهای بتنی مشاهده می‌شود که مهندسین محاسب برای جلب رضایت کارفرما و مهندس معمار و… ناچارا یا هرچیز دیگری که اسمش رو بگذاریم از دهانه های بلند به فاصله آکس به آکس ۷تا ۷٫۵ حتی ۹٫۵ محاسبه و حتی اجرا می‌کنند که نه توجیح علمی برای این کار دارند و نه توجیح عملی با توجه به این که در بعضی از کتابهای تخصصی به‌صورت پیشنهاد مطرح میگردد که از دهانه های بلند بتنی تا حد امکان پرهیز گردد و یا اگر استفاده می‌شود دلیل علمی و محاسبه خاص این گونه تیر را به دفاتر فنی ارسال کنند .::خواستم نظر حضرت عالی را در مورد دهانه های حداقل وحداکثری سازهای بتنی با توجه به تجربه حضرت عالی و پیشنهادبرای جامعه علمی خواهشا ذکر بفرمایید.

پاسخ: هیچگونه محدودیتی در طول دهانه سازه‌های بتنی نداریم. ۹ متر- ۱۵ متر ، ۲۰ متر یا هر طولی که نیاز است. شاید منظور شما طول دهانه تیرچه بلوک در سازه‌های بتنی می‌باشد. بله طول تیرچه های بتنی (جهت کنترل خیز تیرچه ها) طبق نشریه ۵۴۳ “توصیه” می‌شود از ۷ متر فراتر نرود و “نباید” بیش از ۸ متر باشد. البته طراح باید خیز تیرچه ها را کنترل کند (بر اساس مبحث نهم). قاب‌های خمشی (تیرهای اصلی) می‌توانند هر طولی داشته باشند (با کنترل ضوابط آیین‌نامه)

---

پرسش: سازه بتنی با اهمیت متوسط و در منطقه ارزی خیزی خیلی زیاد است و بالکن هم نداریم::در اینحالت روش من درسته؟: بار از نوع قائم زلزله تعریف نمیکنم و تنها جهت اعمال بار قائم زلزله به کل سازه، ضریب sds را ۱٫۰۵ وارد میکنم و کار دیگری انجام نمیدهم.

پاسخ: بله اگر در منطقه با لرزه خیزی بسیار زیاد هستید (A=0.35) و سازه هیچ یک از موارد بالکن، تیر بالای ۱۵ متر، و بار متمرکز قابل توجه را ندارد، می‌توانید کلا EV تعریف نکنید و تنها ضریب Sds را برابر ۱٫۰۵ تعریف نمایید.

---

پرسش: مطابق مبحث ۹ چاپ ۹۲ ضریب پواسون بتن معمولی ۰٫۱۵ و بتن با مقاومت بالا ۰٫۲۰ می‌باشد. مرز بین بتن معمولی و مقاومت بالا چه مقاومتی بوده و اینکه در فایل ایتبس ارائه شده در ورک شاپ میانه این عدد ۰٫۱۵ برای بتن C24 در نظر گرفته شده است صحیح می‌باشد؟

پاسخ: توجه نمایید که تغییر ضریب پواسون تاثیر بسیار ناچیزی روی نتایج طراحی دارد. بنابراین حساسیت خاصی روی مقدار ضریب پواسون وجود ندارد (برخلاف مدول الاستیسیته که بر دریفت سازه تاثیر گزار است). برای تشخیص مقاومت بالا در آیین‌نامه محدوده ای ذکر نشده است و بر اساس قضاوت مهندسی تشخیص می دهیم. البته عمده بتن های رایج در کشور با مقاومت معمولی محسوب می‌شوند.

---

پرسش: در مورد وارد کردن مقادیر HT , B, TF و TW در مقاطع دوبل IPE با ورق. در جزوه شما برای ۲IPE16+PL10 مقادیر HT = 180 وB = 160 وارد شده اند. نظر من این است که B برای کنترل کمانش ورق الحاقی استفاده می‌شود در این گونه مقاطع و مقدار B باید برابر با عرض ورق باشد. همچنین مقدار HT نیز باید فاصله بین محل گردشدگی IPE تا گردشدگی بعدی در جان باشد. مقدار TF برابر ضخامت ورق می‌باشد که ۱ وارد شده و درست است ولی مقدار TW باید برابر ضخامت جان IPE16 یعنی همان .۵ باشد که برابر ۱ وارد شده است. لطفا راهنمایی بفرمایید.
پاسخ: استدلالهای شما کاملا صحیح است. منتها در جزوه فرض من بر این بوده است که کنترل فشردگی این مقاطع به‌صورت دستی توسط کاربر انجام می گیرد و در ایتبس تنها اعداد تقریبی برای ابعاد وارد خواهد شد که کنترل فشردگی آن مقطه توسط ایتبس تایید شود. مشخصات دیگر مقطع از جمله اساس پلاستیک، مساحت، شعاع ژیراسیون و …. باید کامل و دقیق وارد شود.

---

پرسش: اگه بخواهیم دریفت سازه را با نیروهای طیف کنترل کنیم چیکار باید انجام دهیم؟

پاسخ: می‌توانید به شرح زیر عمل کنید:
۱- ابتدا مطابق شکل اول (کانال تلگرام را ببینید) برشهای پایه دینامیکی را از نرم‌افزار بگیرید.
۲- سپس برشهای طبقات را مطابق شکل در excel بدست آورید.
۳- سپس مطابق شکل دوم یک زلزله استاتیکی از نوع user loads تشکیل دهید و نیرویهای طیفی را در آن وارد نمایید. و سپس با استفاده از آن دریفت را کنترل نمایید.
دقت نمایید که اگر جابجایی ها را مستقیما از طریق زلزله های دینامیکی بخوانید پاسخ ها نادرست خواهد بود. علت: جابجایی که برای هر طبقه در زلزله دینامیکی از طرف ایتبس اعلام می‌شود، از srss کردن مد های مختلف بدست آمده است و برای مثال دلتای طبقه دهم و نهم یک سازه بر اساس مدهای مختلف بدست آمده اند و دلتای نسبی طبقه برابر تفاضل آن‌ها نخواهد بود.

---

پرسش: درصورتی که بخواهیم سازه را تحلیل دینامیکی بکنیم و زلزله ۱۰۰+۳۰ را هم در نظر بگیریم آیا ایجاد SXP+0.3SY به تنهایی در قسمت Load Cases کافی هست یا همانند حالت استاتیکی باید حالت منفی ( SXP-0.3SY) را هم در نظر بگیریم.:: با توجه به اینکه در حالت دینامیکی روند تحلیل نرم‌افزار به‌صورت رفت و برگشتی هست ابهاماتی در این ضمینه وجود دارد که آیا زلزله ۳۰ درصد در نرم‌افزار به‌صورت رفت و برگشتی لحاض می‌شود یا نه .
پاسخ: برای منظور کردن اثر زلزله دینامیکی سه روش رایج است:
۱- استفاده از زلزله های زاویه دار (۰و ۱۵و ۳۰و ۴۵و ….)
۲- به‌جای زلزله زاویه دار، می‌توان از زلزله ۱۰۰-۳۰ هنگام تعریف زلزله دینامیکی استفاده کرد (specX + 0.3specY)
۳- تعریف دو بار دینامیکی به نام های SpecX و SpecY و ترکیب آن‌ها در ترکیب بارها
روش سوم کمی محافظه کارانه می‌باشد و نتایج دست بالا خواهد داد.
روش دوم مربوط به سؤال شما می‌شود. در این حالت همزمان دو زلزله در راستاهای U1 و U2 با scale های مختلف تعریف می‌شوند که هر دو scale یک عدد مثبت می باشند و امکان تعریف ضریب منفی وجود ندارد. را معرفی کرد. جای نگرانی نیست! و به علت SRSS کردن بازتاب ها بیشترین اثر منظور می‌شود. می‌توانید اینگونه امتحان کنید:
سه زلزله دینامیکی تعریف کنید:
۱- specX
۲- specY
۳- specX+0.3specY
نیروی محوری تمامی ستون‌های سازه تحت بار ۳ بیشتر از بارهای ۱ و ۲ خواهد بود.

---

پرسش: لطفا ترکیب بار در safe2014 را برای کنترل تنش خاک بر مبنای آیین‌نامه ۱۳۹۲ ارایه فرمایید

پاسخ: دو فایل default0.3.edb و default0.35.edb در کانال تلگرام قرار داده ام که در آن تمامی ترکیب بارها بر اساس آیین‌نامه های جدید تعریف شده اند (هم فولاد و هم بتن). همچنین تمامی تنظیمات شامل p-delta، Mass source، تنظیمات لرزه‌ای و … در آن‌ها انجام شده است. ترکیب بارهای خاک نیز در آن قرار داده شده اند. از طریق لینک بالا در کانال عضو شوید و فایلها را دانلود نمایید.

---

پرسش: آیا استفاده مستقیم از طیف های تعریف شده در ایتبس در ترکیبات بار طراحی درست است و یا نیاز به اعمال آن‌ها به‌صورت user load می‌باشد. (زیرا خروجی تحلیل طیفی همواره مثبت می‌باشد) با تشکر

پاسخ: بله در ترکیب بارها که باید از زلزله های طیفی به‌صورت مستقیم استفاده نمایید.
تنها در کنترل دریفت و نیز در هنگام اکسپورت کردن به سیف باید ابتدا بر اساس برشهای پایه بدست امده از طیف، یک زلزله استاتیکی معادل از نوع usre load تعریف نمایید.

---

پرسش: در مبحث ۶ جدید صفحه ۳۳ در رابطه با کاهش بار زنده گفته شده ۵۰ و ۶۰ درصد می‌توان بار زنده را کاهش داد ، از طرفی در صفحه ۱۶ گفته شده ضریب این بارها را می‌توان ۰٫۵ گرفت . به نظر شما آیا میتوآن‌همزمان این دو رو اعمال کرد ؟ چون به نظر می رسد در این صورت فقط ۲۰ درصد این بارها به سازه اعمال می‌شود،
پاسخ: بله حق با شماست. عملاً بارهای زنده کاهش یافته در ترکیب بار نصف می‌شوند. برای توضیح بیشتر بهتر است ACI99 با ACI2014 مقایسه شود:
*۱- در ACI2014 ضریب بار مرده از ۱٫۰۵D به ۱٫۲D افزایش یافته (۱۵% افزایش در میزان بار مرده)
*۲- در ACI2014 ضریب بار زنده از ۱٫۲۷۵L به ۰٫۵L کاهش یافته (البته اگر بار زنده کمتر از ۵kPa باشد، این کاهش امکان پذیر است)
*۳- عملاً در سازه‌های با ارتفاع متوسط هر دو آیین‌نامه نتایج تقریبا یکسانی خواهند داشت. چون از عملاً از یک طرف بار مرده افزایش یافته و از طرف دیگر بار زنده کاهش یافته. از آنجا که مقدار بار مرده در سازه‌ها چندین برابر بار زنده می‌باشد، افزایش ۰٫۱۵ در بار مرده تقریبا معادل کاهش ۰٫۷۷۵ در بار زنده خواهد بود.
*۳- در سازه‌های بلندکه بار مرده سهم عمده ای دارد ممکن است ACI20144 کمی سنگین تر باشد.

---

پرسش: در خصوص دیافراگم صلب داشتم. در مواردی که راه پله ساختمان در گوشه ساختمان بوده و لذا ستون (گره) گوشه به سقف متصل نمی باشد آیا این گره باید به دیافراگم متصل شود یا خیر؟ در صورتی که جواب منفی می باشد در اینصورت چگونه میتوان دریفت، واژگونی، مشاهده وزن طبقات و مرکز جرم و سختی رو مشاهده کرد چون در منوی center mass rigidity‌ همه موارد برای دیافراگم محاسبه شده اند.

پاسخ: در اینگونه موارد و هر موردی که بازشوهای بزرگ در پلان دارید، بهتر است کل سقف را دیافراگم کنید ولی در عوض نوع دیافراگم را به‌جای rigid از نوع semirigid تعریف نمایید. در این حالت عملاً دیافراگم بی اثر می‌شود ولی در عین حال می‌توانید از نرم‌افزار خروجی بگیرید. در شکل زیر نحوه تغییر نوع دیافراگم نشان داده شده است.

---

پرسش: آیا نرم‌افزار ایتبس قادر به محاسبه نسبت ظرفیت خمشی ستون‌ها به تیرها در یک گره برای حالتی که مقطع ستون‌ها از باکس منتهی باکس با مسیر define/frame section/add box/tube نمی‌باشد؟ و آیا فقط برای ستون‌های I شکل این محاسبه را انجام می‌دهد و چرا؟

پاسخ: خیر متأسفانه ایتبس کنترل تیر ضعیف- ستون قوی (برای سازه‌های ویژه) را تنها برای ستون‌های H شکل انجام می‌دهد. برای ستون‌های باکس دو راه کار دارید:
۱- کنترل دستی این ضابطه
۲- می‌توانید ستون‌های باکس را به‌صورت H تعریف نمایید!. این روش در ایتبس ۲۰۱۵ از طریق فایل xml امکان پذیر است. مشخصات مقطع باکس را به‌صورت یک مقطع H شکل تعریف نمایید (ممان اینرسی، اساس پلاستیک و … را بر اساس مقطع باکس وارد نمایید ولی در قسمت مقاطع H شکل)برای آشنایی با نحوه تعریف مقاطع در فایل xml به جزوه ایتبس ویژه محاسبین اینجانب مراجعه نمایید.

---

پرسش: در خصوص ضریب نامعینی برای سازه‌های منظم داشتن دو دهانه در هرطرف مرکز جرم جهت عدم اعمال ضریب ۱٫۲ الزامی است در صورتیکه در سازه‌های نامنظم به‌جای اینکه ضوابط سخت گیرانه تر باشد بر عکس شده مثلاً با وجود یک دهانه بادبند در طرفین مرکز جرم میتواند بل حذف یک عضو بادبند ضربدری کمتر از ۳۳ درصد از مقاومت جانبی کاهش یابد دلیل آن چیست من به نظرم می رسد منظور آیین‌نامه از حذف یک بادبند حذف یک دهانه بادبند می‌باشد.

پاسخ: دو روش برای تعیین rho داریم: روش الف و روش ب
روش الف: تنها در سازه‌های منظم در پلان قابل استفاده است و سخت گیرانه می‌باشد (هر دو جهت را ۱٫۲ می گیرد)
روش ب: در تمامی سازه‌ها (چه منظم و چه نامنظم) قابل استفاده بوده و در این حالت طراح می‌تواند rho را در دو جهت متعامد متفاوت در نظر بگیرد.
روش ب دقیق است و به همین جهت اگر شما از ب استفاده نمایید اجازه می یابید که مقدار rho را کمتر در نظر بگیرید.

---

پرسش: در سازه‌های فلزی بادبند برای اولویت بندی جهت حذف آیا باید نسبت نیروی محوری بادبند ها به برش طبقه را با هم مقایسه کنیم ؟

پاسخ: بله برای محاسبه ضریب نامعینی (روش ب استاندارد ۲۸۰۰) در سازه‌های بابندی، برای انتخاب اینکه کدام بادبند بهتر است برای حذف انتخاب شود، برای کاهش حداکثری در مقاومت طبقه، می‌توان دیاگرام نیروی محوری بادبندها را تحت اثر زلزله مقایسه کرد (نسبت نیروی محوری به برش طبقه). و هر بادبندی که بیشترین نیرو را داشته باشد، کاندیدای حذف خواهد بود.
توجه: اگر تنها یک دهانه بادبند در هر سمت داشته باشید، بهتر است ضریب نامعینی را برابر ۱٫۲ بگیرید.
و اگر در هر سمت مرکز جرم دو دهانه دارید، (به شرط اینکه سازه پیچش نداشته باشد) احتمال زیاد ضریب نامعینی برابر یک بدست خواهد آمد.

---

پرسش: اگر دوطبقه زیرمین با دیوار حائل طراحی بشه و از طبقات بالا دیوار برشی اجرا شود,در طراحی اون دو طبقه زیر زمین رو باید جزء دیوار برشی طراحی کرد یا دیوار حائل؟و در این صورت بقیه دهانه ها که دارای دیوار حائل می‌باشد, در محل اتصال جانبی به دیوار برشی ای که ستون هم جزء اون هستش,دیوار حائل دیگه به ستون وصل نمیشه در طراحی؟سپاس

پاسخ: با سلام، آیین‌نامه در این مورد صحبتی نکرده! ولی به نظر من با توجه به این که جریان نیروها از طبقات بالا بیشتر به ادامه دیوار وارد می‌شود، بهتر است دیوارهای حائل متصل به دیوار برشی را جزئی از آن ندانیم. یعنی ادامه دیوار به تنهایی نقش دیوار برشی را خواهد داشت و دیوارهای حائل متصل به آن نیز نقش دیوار حائل را خواهند داشت.

---

پرسش: ۱-آیا در ETABS9.7.4 جهت معرفی نیروی قائم زلزله در فایل بر روی کنسولها میبایست EV را جداگانه به ترکیب بارهای ( DEFULT) که خود برنامه ساخته است به‌صورت دستی اضافه نماییم .
۲-آیا ترکیب بارهای کنترل تنش زیر پی به‌صورت زیر درست می‌باشد :
D +L
D + 0.75 L ±۰٫۵۲۵EX+0.525EV+0.75 S
D + 0.75 L ±۰٫۵۲۵EY+0.525EV+0.75 S
۰٫۶ D ± ۰٫۷ EX-0.7 EV
۰٫۶ D ± ۰٫۷ EY-0.7 EV
۳-با توجه به اینکه تنها با داشتن یک تیر مورب در سازه نظر به نامنظم بودن آن بدهیم آیا منطقی است به‌جای آن تاثیر مدها بر همدیگر را در آنالیز طیفی بررسی نماییم و نظر بر منظمی یا نامنظمی بدهیم .
۴-با توجه به ترکیب سیستم ها در ارتفاع اگر دور تا دور زیرزمین دیوار برشی عبور کرده باشد و تراز پایه بالا آورده شود چه تغییراتی در نرم‌افزار و محاسبه ضریب زلزله ایجاد می نماید.

پاسخ:
۱- بله طبق صفحه ۳۷ جزوه باید دستی افزوده است.
۲- به صفحه ۵۲ جزوه مراجعه نمایید. نکته: اگر ضریب نامعینی برابر ۱٫۲ بدست آید، در ترکیب بارهای خاک نیز باید منظور شود. نکته دوم، در مبحث هفتم برای کنترل تنش مجاز خاک برای ترکیب بارهای شامل زلزله می‌توان ضریب اطمینان خاک را به‌جای ۳، برابر ۲ منظور کرد.
۳-منطقی است ولی آیین‌نامه همچین اجازه ای به ما نداده است (برای سادگی کار) و باید سازه‌های با تیرهای مورب (تیرهای قاب خمشی مورب) را نامنظم در پلان دانست. البته می‌توان یک محدوده برای آن قائل شد. برخی از کمیته های نظام مهندسی تنها تیرهای با زاویه انحراف بیش از ۱۵ درجه را نامنظم می دانند که توصیه مناسبی است ولی در آیین‌نامه نیامده است.
۴- اگر دورتادور زیرزمین دیوار حایل بتنی داشته باشید. و تراز پایه را بالای آن گرفته باشید که در این صورت ترکیب سیستم ندارید. چون فرض کرده اید شروع سازه از روی دیوار حایل است ولی اگر تراز پایه را روی فونداسیون گرفته باشید، در این صورت می‌توانید مطابق بند۳-۳-۵-۹ عمل نمایید.

---

پرسش: در مورد در نظر گرفتن اثر P-Delta در توضیحات ارائه شده در ادامه دهید…به طور مثال در آیین‌نامه AISC 360-10 برای در نظر گرفتن اثرات P-Delta کوچک و بزرگ روشهای مختلفی از قبیل روش مستقیم ،روش طول موثر و روش مرتبه اول ارائه می‌دهد (بهمراه در نظر گرفتن اثرات نواقص هندسی -Notional Load- و کاهش سختی) اما طبق گفته های شما می بایست ترکیب بار P-Delta نیز وارد شود.تفاوت این دو در چیست؟ مگر در تحلیل مرتبه دوم اثرات P-Delta در نظر گرفته نمی‌شود ؟ پس به چه دلیلی ما دوباره این اثر را با فرمول وارد برنامه می کنیم؟

پاسخ: روشهای مستقیم، طول موثر و مرتبه اول، روشهای تحلیل هستند و اثر p-delta باید جداگانه منظور شود.
برای منظور کردن اثر p-delta در نرم‌افزار دو روش پیشنهادشده:
۱- General second order
۲- Amplified 1st order
در روش اول حتماً باید اثر p-delta فعال شود تا اثرات به‌صورت تحلیل مرتبه دوم منظور شود.
در روش دوم، مشابه انچه در دانشگاه خوانده اید، با استفاده از ضرایب تشدید لنگر، اثرات p-delta منظور می‌شود. در این روش نیاز به دو ضریب تشدید داریم به نامهای B1 و B2 که یکی برای p-dleta کوچک می‌باشد و دیگری برای P-delta بزرگ. بنابراین ظاهرا اگر از روش دوم استفاده شود، دیگر نیازی به روشن کردن اثر p-delta نباید باشد. ولی به جمله زیر از منوال ایتبس دقت نمایید:
Currently, the program does not calculate the B2 factor. The user is required to overwrite the values of B2 for the members.
یعنی در روش دوم شما باید به‌صورت دستی برای تمامی طبقات مقدار B2 (ضریب تشدید لنگر) را محاسبه کرده و از قسمت overwrite به نرم‌افزار وارد کنید!
چون چنین حوصله ای نداریم، حتی در روش دوم نیز باید برای منظور کردن اثر P-delta، آنرا در نرم‌افزار فعال نمایید.

---

پرسش: در حالتی که از دیوار برشی بتنی در اسکلت فولادی استفاده می‌شود نیروی محوری زیادی در ستون‌ها دو انتهای دیوار ایجاد می گردد که باعث افزایش شدید مقطع این ستون‌ها و نیز افزایش ابعاد و تعداد بولت های صفحه ستون می گردد، علی الخصوص در کنترل ستون‌ها برای زلزله تشدید یافته. آیا شما راهکاری برای نحوه برخورد با اینگونه ستون‌ها دارید.

پاسخ: برای دیوار برشی دقت نمایید که شما سختی f22 را که وارد می کنید، هم سختی محوری آن کاهش می‌یابد و سختی خمشی آن. در حالیکه طبق آیین‌نامه تنها سختی خمشی باید تغییر کند (این خطلای نرم‌افزار می‌باشد که قادر نیست در دیوارهای برشی بتنی تنها ممان اینرسی

---

پرسش: مبنای کنترل نسبت تنش اعضا پس از حذف عضو و انجام تحلیل خطی با تغییرات بیشتر از ۵۰ درصد در راهنمای ضریب نامعینی چیست؟
پاسخ: فرض کنید نسبت تنش در یک ستون به شرح زیر باشد:
۱- در سازه اولیه: ratio1=1
۲- در سازه تضعیف شده: ratio2=1.5
بنابراین در سازه تضعیف شده مقاومت سازه برابر خواهد بود با:
Resistance=1/1.5=0.67
مشاهده می‌شود که افزایش ۵۰ درصدی در نسبت تنشها معادل کاهش ۳۳ درصدی در مقاومت سازه می‌باشد.

---

پرسش: در پلانهای نامنظم که نسبت تغییرمکان ماکزیمم به تعییرمکان متوسط بزرگ‌تر از ۱٫۲ می‌شود ، باید اثرات پیچش را طبق ضایطه بند ۲-۳-۱۰ آیین‌نامه ۲۸۰۰ زلزله اعمال نمود . حال در نرم‌افزار ایتبس در قسمت تعریف بارهای استاتیکی که باید درصد خروج از محوریت اصلاح گردد. برای بارها و طبقاتی که این نسبت بیشتر از ۱٫۲ شده است در پنجره override و در قسمت Ecc Lenght کدامیک از این موارد را باید وارد کرد
۱- Aj
۲- Aj * 0.05
۳- Aj*0.05*L
۴-Aj*L
لازم به توضیح است که منظور از L بعد سازه در جهت X یا Y و Aj هم نسبت تغییرمکان ماکزیمم به ۱٫۲ برابر تغییر مکان میانگین به توان ۲ می‌باشد. در ضمن در منابعی که مطالعه نمودم هر کدام از منابع یکی از موارد بالا را عنوان نموده بودند.
پاسخ: مورد سوم صحیح است.

---

پرسش: با عنایت به اینکه سازمان نظام مهندسی نسبت به استفاده از ورژن های جدید نرم‌افزار ایتبس مقاومت نشان می‌دهد و کماکآن‌همان ورژن قدیمی را (Etabs9.7.0) را به رسمیت می شناسد آیا می‌توان برای طراحی سازه‌های بتنی از ورژن قدیمی استفاده نمود بطوریکه آئین نامه ACI05 را انتخاب لیکن ترکیبات بار ACI 2011 را به‌صورت دستی وارد نمود؟ عنایت دارید که ترکیبات بار این دو آیین‌نامه قدری با یکدیگر متفاوت است

پاسخ: نظام ایتبس ۲۰۱۵ را قبول می‌کند. در شهرهای کوچکتر باید منتظر بود تا کنتلرها کم کم با ایتبس جدید آشنا شوند و به تدریج رایج خواهد شد.
اگر با ایتبس قدیم کار می کنید مشکلی نیست. می‌توانید از ACI2005 و یا ACI2008 استفاده نمایید. و بهتر است از ترکیب بارهای پیش فرض همان آیین‌نامه استفاده نمایید. تنها باید اصلاحات زیر را در ترکیب بارها ایجاد نمایید:
۱- اگر A=0.35 می‌باشد، باید در ترکیب بارها ضریب بار مرده را در ترکیبهای شامل زلزله از ۱٫۲D به ۱٫۴۱D تغییر دهید (با فرض اینکه ضریب اهمیت ۱ باشد)
۲- اگر ضریب نامعینی برابر ۱٫۲ می‌باشد، باید در ترکیب بارها ضریب زلزله را از ۱E به ۱٫۲E تغییر دهید.

---

پرسش: ۱) گفته شد اگر ضریب row در جهت x برابر ۱ و در جهت y برابر ۱٫۲ شد باید در etabs ضریب را در ۱ وارد کرده و در combo های در راستای y 1.2 را در بار زلزله اعمال کنیم . با توجه به اینکه کنترلهای drift و طرح لرزه‌ای با ضریب omega در فایل دیگری قابل انجام است ، چرا گفته شد که نمیشود بجای اصلاح تک تک combo ها ، ضریب ۱٫۲ را در cy اعمال کنیم ؟::۲ ) فرض کنید سازه‌ای فلزی با اتصال مفصلی ، دارای دو دهانه مهاربند ضربدری در هر دو قاب خارجی خود در راستای x باشد . حال یکی از المانهای ضربدری را حذف کنید به شکلی که در هر قاب دارای دو دهانه مهاربند ولی بصورب تکی باشد نه ضربدری ، آیا در این راستا می‌توان ضریب row را ۱ گرفت؟
پاسخ: در ایتبس جدید کنترل زلزله تشدید یافته را می‌توان در همان فایل اصلی انجام داد و بنابراین اگر سازه فولادی داشته باشید و بخواهید در همان فایل ضریب اومگا نیز کنترل شود، بهتر است ضریب نامعینی را در ترکیب بارها وارد نمایید.

---

منبع پرسش/پاسخ: وبسایت شخصی آقای دکتر حسین زاده اصل http://www.hoseinzadeh.net