یکی از ابهامات موجود در مقررات ملی و دیگر قوانین مرتبط با جامعه مهندسین ساختمانی و بالطبع آن برای جامعه کارشناسی، غیر شفاف و مبهم بودن تعریف عمر مفید ساختمان می باشد.

▪️علیرغم اینکه در مبحث ۲ مدت بیمه کیفیت اجرای ساختمان از ابتدای شروع بهره برداری و پس از تحویل ساختمان توسط مجری به صاحب کار یا صاحب کاران در بخش های مختلف ساختمان {مدت زمان به شرح زیر را} تعیین گردیده است ولی قوانین در خصوص مدت زمان مسئولیت مهندسین در قبال ساختمان سکوت اختیار نموده است:

■ سازه های ساختمان شامل پی، اسکلت، سقف و سفت کاری حداقل ۱۰ سال؛

■ نمای ساختمان، حداقل ۵ سال؛

■ عایق های رطوبتی ساختمان حداقل ۵ سال؛

■ تجهیزات و تاسیسات مکانیکی و تاسیسات برقی، آسانسورها حداقل ۳ سال.

❗️ عمر مفید ساختمان به چه عواملی بستگی دارد؟

❗️ آیا می شود عمر مفید ساختمان را تنها به کیفیت مصالح محدود نمود؟

❗️ یا عوامل دیگری نیز باید در نظر گرفت؟

? به نظر نگارنده عمر مفید ساختمان را می شود به دو عامل (ساختاری) و مصالح (نوع و کیفیت، روش اجرا، نحوه نگهداری و بهره برداری از مصالح) تقسیم نمود.

▪️ عوامل ساختاری می تواند شامل موارد زیر باشد: نوع خاک، پی، شرایط آب و هوایی و جغرافیایی منطقه، نوع ساختمان از نظر کاربری، نوع اسکلت سازه ای (آجری، گلی، بلوکی، بتنی، فلزی و …) و …

▪️ علی ای حال زیر شاخه های دو عامل فوق الذکر بسیار متنوع بوده و لحاظ کردن تمامی آن عوامل، برای کارشناسان بسیار مشکل بوده و نیاز به داشتن تخصص و تجربه وافر در امر محاسبه و طراحی و اجرا و نظارت در امر ساختمان دارد و بدلیل تنوع آن عوامل می تواند تعیین عمر مفید ساختمان را برای کارشناسان با خطا همراه سازد.

? روشی دیگر برای محاسبه عمر مفید ساختمان استفاده و استناد به آیین نامه ۲۸۰۰ می باشد.

▪️ در صورتی که سازه ساختمان مورد نظر بر اساس ضوابط آیین نامه ۲۸۰۰ طراحی و ساخته شده باشد و با توجه به دوره بازگشت تعریف شده زلزله در آیین نامه مربوطه، می توان حداقل عمر مفید ساختمان را تخمین زد.

▪️ مطابق این آیین نامه (بند ۱-۱ و ۲-۱ ویرایش چهارم) ساختمان باید در زلزله ای که احتمال وقوع آن در طول عمر مفید ساختمان (۵۰ سال)، کمتر از ده درصد می باشد مقاوم باشد.

▪️ همچنین ساختمانهای بلندتر از ۵۰ متر و یا بیشتر از ۱۵ طبقه باید ضوابط ویژه ای را برای اثر ناشی از زلزله سطح بهره برداری که احتمال وقوع آن از ۵۰ سال بیشتر از ۹۹/۵ درصد اقناع نماید مقاوم باشد.

? لذا ملاحظه می گردد از نظر تحمل بار ساختمان باید حداقل ۵۰ سالی مقاوم باشد.

✔️❗️ واقعیت این است که در سکوت قوانین و در صورت قبول استدلال فوق الذکر، عمر مفید ساختمان را باید برابر با عمر مفید مهندسین دانست!