در این مطلب قصد داریم به بررسی نحوه قراگیری جهت ستون ها در پلان ساختمان ها از دیدگاه مقاومتی ستون ها بپردازیم. به عبارت ساده تر میخواهیم به این پرسش جواب دهیم که قرارگیری یک ستون I شکل در پلان بصورت ایستاده بهتر است یا خوابیده؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید محور قوی و ضعیف یک ستون را شناخت. بطور کلی محوری از ستون که ممان اینرسی مقطع نسبت به آن محور بیشتر باشد محور قوی مقطع خواهد بود. عموما در ستون‌ها، محوری که مصالح در فاصله دورتری از آن قرار بگیرند محور قوی مقطع نامیده می­شود. بنابراین مثلا در ستون­های ساخته شده ازپروفیل های I شکل محور موازی با بال های مقطع همان محور قوی مقطع خواهد بود.

بطور کلی جهت قرارگیری ستون در پلان باید بصورتی باشد که بهترین استفاده از مقاومت خمشی و لاغری ستون به عمل آید برای این منظور در ۳ حالت مختلف جهت قرارگیری ستون ها را مورد بررسی قرار می دهیم:

 1- در صورتیکه سازه در هر دو جهت قاب مهاربندی شده باشد، جهت قرارگیری ستون­ها تاثیر چندانی بر طراحی ندارد چرا که لنگر خمشی حاصل از نیروی زلزله در ستون­ها چندان بزرگ نبوده و عضوهای مهاری نیروی جانبی را تحمل می­کنند.

۲- در صورتیکه سازه در یک جهت مهاربندی شده و در یک جهت قاب خمشی باشد، توصیه می­شود که ستون­ها به صورتی در پلان قرار گیرند که وقتی قاب­های خمشی در برابر نیروی جانبی مقاومت می­کند، خمش حول محور قوی مقطع اتفاق بیافتد. چراکه در راستای دیگر، اعضای مهاربندی به کمک محور ضعیف مقطع خواهند آمد. پس برای این منظور در قاب­های خمشی تیر به بال ستون وصل شده و به طبع آن در قاب مفصلی تیر به جان ستون متصل گردد.

۳- در صورتیکه صورتیکه  سازه در هر دو جهت قاب خمشی باشد، توصیه می­شود که ستون­‌ها به گونه­ای آرایش داده شوند تا در راستایی که تعداد ستون کمتری وجود دارد، خمش حول محور قوی اتفاق بیافتد( زیرا تعداد ستون­ها در آن جهت کم بوده و با قرارگرفتن خمش حول محور قوی این کمبود تا حدودی جبران می­شود). رعایت این نکته هم برای مقاومت و هم کنترل تغییرمکان جانبی مفید است.