قرارداد رابطه‌­ای است حقوقی بین پیمانکار و کارفرما که منشأ تعهد و التزام برای طرفین می باشد. لازم بذکر است که قرارداد یک امر توافقی است؛ ولی در مورد طرحهای عمرانی که اعتبار آنها از منابع عمومی تأمین میگردد، لزوماً این امر می‌­بایست در چارچوب ضوابط سازمان مدیریت و برنامه­‌ریزی کشور انجام پذیرد. باتوجه به سیاستهای کلان، نوع طرح و سایر شرایط، شیوه اجرا و به تناسب آن نوع روش­‌های انجام پروژه بر اساس نحوه تفکیک وظایف طراحی و اجرا طرح عبارتند از:

۱– روش امانی یا انجام کارهای ساختمانی توسط کارفرما(روش یک عاملی)

در صورتی که کافرما دارای افرارد و پرسنل متخصص کافی و ماشین الات مورد نیاز جهت اجرای پروژه باشد می­‌تواند انجام کار را راسا به عهده بگیرد. در اکثر کارهایی که دارای ابعاد گسترده ای نیستند ، اجرای کار با این روش امکان پذیر است. همچنین این روش بیشتر در کارهای بهسازی و نگهداری و نیز توسط ادارات محلی اجرایی از قبیل اداره راه ، مسکن و شهرسازی و شهرداری‌ها انجام می پذیرد.

محاسن و معایب این روش:

این روش بدلایل زیر در پروزه ها کمتر استفاده می‌شود:

۱- به گروه ای از مهندسان حرفه ای، کارگران فنی و ماشین الات مناسب نیاز بوده و نبود انها روند اجرایی و کیفیت پروژه را تحت تاثیر قرار می‌دهد

۲- مدیریت قوی جهت تامین متابع مالی می­خواهد.

۳- توجه خاصی از سوی کارفرما برای انتخاب پیمانکاران جزء و تشخیص صلاحیت آنها و رسیدگی به دعاوی و کلیم های احتمالی آنها می­خواهد.

۲- روش طرح و ساخت توام (روش دو عاملی)

کارفرما از طریق قراردادی تهیه طرح پایه و نظارت بر اجرای پروژه را به مهندس مشاور واگذار نموده و طی قرارداد جداگانه ای خدمات طراحی جزئیات و ساخت پروژه را به یک واحد طرح و ساخت واگذار می­کند. این روش برای ابنیه های خاصی که خروجی آنها مشخص است مانند ساخت نیروگاهی با ظرفیت تولید برق مشخص و یا تصفیه خانه ای با دبی مشخص توصیه می­‌شود.

محاسن و معایب این روش:

تاخیرات پروژه از بابت اینکه واحد طراحی و اجرای پروژه در اختیار یک واحد است کمتر می­باشد.

در پروژه‌هایی که جزئیات بسیاری داشته و امکان استفاده از مصالح با طیف وسیع کیفیت و قیمت وجود داشته باشد چندان توصیه نمی‌شود

۳- روش متعارف طراحی و ساخت توسط گروه های مشاور و پیمانکار بصورت کاملا جداگانه (روش سه عاملی)

در این روش کارفرما از طریق انعقاد قراردادهای جداگانه با مهندس مشاور به عنوان طراح کل پروژه، ناظر و هدایتگر اجرای طرح از یک سو و از طرف دیگر توسط مجری یا سازده (پیمانکار) پروژه را به اجرا در می­‌آورد. طبق این روش ابتدا طراحی کامل می­‌شود و سپس از طریق مناقصه یا ترک تشریفات مناقصه، اجرای کار به یک یا چند پیمانکار واگذار می­‌شود تا بر اساس طراحی و مشخصات فنی تهیه شده، کار را به اجرا درآید. در این روش مسئولیت هماهنگی بین طراحی و ساخت و راه اندازی پروژه برعهده مهندس مشاور است..

محاسن و معایب این روش:

وظایف طرف های انجام پروژه(کارفرما، مشاور و پیمانکار) کاملا مشخص است.

غالب پروژه­‌های سطح کشور به این روش انجام می‌­شود و دستگاه های اجرایی آشنایی کامل با زوایا مختلف موضوع  و مسائل و مشکلات آن دارند.

۴- روش مدیریت طرح (روش چهار عاملی)

این روش، نوعی از سیستم متعارف (سه عاملی)  است که کارفرما، سازمان دیگری را با نام مدیریت طرح یا عامل چهارم  به منظور مدیریت و کنترل پروژه و هماهنگی بین طراحی و ساخت به خدمت می­‌گیرد و به این ترتیب میزان مسئولیت و ریسک خود را کاهش می­دهد.

با توجه به ضعف علمی و فنی برخی از کارفرمایان این روش در انجام مدیریت صحیح پروژه ها بسیار سودمند بوده و نقش سازنده‌ای دارد و در حقیقت با مدیریت صحیح توسط عامل چهارم، بسیاری از مسائل و مشکلات مربوط به برنامه ریزی ها ، هماهنگی‌های لازم، مشکلات اجرایی کنترل های لازم، موضوعات قراردادی حل و فصل می­‌شود.