سیستم بام سبز حاوی لایه هایی از مواد بام ضدآب با پوشش گیاهی بالای آن هستند، که برای سقف های مسطح و کم شیب کاربرد دارد.مشخص نیست که ایده اصلی چنین طرحی منسوب به چه کسی است و به کدامین دوره باز می گردد. شاید این ایده از توصیف باغ های معلق بابل نشات گرفته شده باشد، باغهایی که در واقع در هوا معلق نبوده بلکه روی بامها و مهتابیهای چند ساختمان قرار داشتند.اجرای بام های سبز مدرن که از سیستم لایه های پیش ساخته تشکیل می شوند، تقریبا پدیده ای نو در این صنعت هستند. این نوع بامها در دهه ۱۹۶۰ در آلمان توسعه یافته و به بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز گسترش یافتند.
انواع سیستمهای بام سبز
روف گاردن بر اساس سیستم اجرایی به سه دسته اصلی تقسیسم می شود:
- سیستم گسترده (Extensive)
- سیستم متمرکز (Intensive)
- سیستم مدولار یا جعبه گیاه (Planter Box)
سیستم گسترده
در این سیستم ضخامت سطح اجرا کم بوده و این نوع بام سبز تنها شامل یک یا دو نوع گیاه است. معمولاً وقتی که حداقل بار وزن مدنظر باشد از این سیستم استفاده میکنیم. در این روف گاردن فقط پرسنل نگهداری و تعمیر به آن دسترسی دارند و تنها جنبهی زیبایی و اقتصادی دارد. این نوع بام، بر روی بام های مسطح و شیبدار ایجاد میشود و معمولاً گیاهان با طول ۴۰ تا ۱۰۰ میلیمتر در آن استفاده می شوند. حدود بار نهایی بام تقریباً بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم بر متر مربع است. در مورد بام های شیبدار در اغلب مکان ها ۱۰ تا ۲۰ درصد شیب توصیه می شود و در شیب حداکثر ۳۰ درصد نیاز به استفاده از زه وار و ابزارهای ضد فرسایش وجود دارد.
سیستم متمرکز
این سیستم با نام مقطع عمیق یا باغ بام شناخته می شود. این نوع بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان است و مشابه یک پارک طراحی می شود. برخی از این مدل بام های سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی هستند که این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد. سیستم متمرکز اغلب نیازهای سازه ای جدیدی را برای بام الزامی می کند، به ویژه برای بام هایی که دسترسی عمومی نیز داشته باشد.
سیستم مدولار یا جعبه گیاه
این سیستم به این صورت است که گیاهان در جعبه های مخصوصی کاشته میشوند که همه یا قسمتی از بام را میپوشانند. در این سیستم محیط کاشت یک محیط ناپیوسته است.
گیاهان مناسب برای بام سبز
۱- انتخاب گیاهان برای بام سبز نسبت به گیاهانی که در باغچه استفاده می شوند نیاز به دقت بیشتری دارد. این گیاهان باید مقاوم در برابر گرما، اشعه و آفتاب باشند. گیاهانی با این ویژگی ها احتمال زنده ماندن نهالهایی آنها در سال اول رشد بیشتر از گیاهان دیگر است. برای استفاده از گیاهان ظریف تر و شکننده تر نیاز به بادشکن و حفاظ است.
۲- از گیاهان محل زندگی خود و یا گیاهان مشابه آب و هوای محل زندگی خود استفاده کنید. زیرا بسیار راحت تر از گیاهان خارجی با باغچۀ شما منطبق و رشد میکنند و مقاومت آنها در برابر تغییرات آب و هوایی محل زندگی شما بیشتر است. همچنین امکان لانه کردن پرندگان و پروانهها در آنها بیشتر میباشد.
۳- درختچهها و بوتههای تزیینی به دلیل سبک بودن و کوچک بودن مناسب برای بام سبز هستند. درختچه های کوچک و تزینی را می توان توسط بادگیرها محافظت کرد و در جای ثابتی قرار داد.
۴- گیاهانی با برگهای بزرگ و انعطافپذیر در روف گاردن راحت تر از گیاهان دیگر توسط باد و باران آسیب دیده و از بین میروند. همچنین آنها در زمستانهای سرد سریعتر از بین میروند. به همین دلیل استفاده از گیاهان با برگ های سخت تر و ضریفتر گزینۀ بهتری برای باغچههای سقفی هستند.
چگونه بام سبز بسازیم؟
۱. لایه پوشش گیاهی Plant Layer: بام های سبز تا حد امکان سبک طراحی میشوند، اغلب شامل گیاهانی هستند که بتوانند در خاک کم عمق و با مراقبت و نگهداری کم رشد کنند.
۲- محیط کشت Growing Medium: فضایی که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو میکنند. محیط کشت به واسطه الزامات خاص سازهای باید وزن کمی داشته باشد به همین دلیل نسبت به خاک معمولی تفاوتهایی دارد. در این حالت باید از محیطی برای کشت استفاده کرد که حتی الامکان سبک بوده و وزنش حدود ۹۰۰ کیلوگرم در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد. یک مخلوط معمولی شامل یک سوم ماسه، یک سوم سنگ های متخلخل و یک سوم گیاخاک مصنوعی (ترکیبی از چوب پوسیده و کود نباتی) محیطی مناسب را تشکیل میدهد.
۳-لایه زهکش: لایه زهکش خود میتواند مجموعه پیچیدهای از لایههای دیگر به شرح زیر باشد:
لایه صافی Filter Layer: در بین محیط کشت و لایه زهکش فیلتری قرار دارد که رطوبت را از محیط ریشهها دور میکند و مانع از گندیدگی ریشهها میشود. این فیلتر میتواند شامل یک بافت پارچهای باشد. این فیلتر حتی میتواند لایهای از شن و ماسه باشد.
لایه مانع ریشهها Root Barrier: لایهای است که به خوبی از نفوذ ریشهها و آسیب زدن آنها به عایق کاری و غشاء سقف جلوگیری میکند.
صفحه زهکش Drain Board: یک صفحه سه لایه است که لایه بالایی عمل فیلتر را انجام میدهد و آب اضافی را از قسمت ریشهها دور میکند. این لایه همچنین به عنوان لایه محافظ ریشهها عمل میکند. لایه وسطی که به شکل کاسههای مخروطی شکل است آب اضافی را از ریشهها دریافت کرده و در خود نگه میدارد. لایه پایینی یک فیلتر پارچهای است که مانع از آسیب دیدن غشاء و عایق میشود.
۴- لایه محافظ:
این لایه شامل پوششهایی است که بام و سیستم عایق کاری را از نشت کردن و نفوذ آب حفاظت میکنند. این صفحه میتواند باریکهای از بتن سبک، صفحهای از عایق محکم، ورقه ضخیم پلاستیکی، ورق مسی، یا ترکیبی از اینها، بر حسب ویژگیهای طراحی و کاربرد بام سبز باشد.
۵- ساختار سقف
غشاء بام یا لایه عایق کاری رطوبتی Water Proofing بام را از نشت کردن و چکه کردن محافظت میکنند.
نانو عایق رطوبتی نمونه ای از Water Proofing می باشد. این نوع از عایق ها یک نوع پوشش انعطافپذیر بوده که در برابر آب و رطوبت کاملاً عایق هستند و میتوان آنها را جایگزین قیر و گونی، آسفالت و همچنین سایرعایقکاریهای ساختمانی نمود.مزیت استفاده از این نانوعایق ها در سبکی، راحتی اجرا، لکه گیری سریع، قدرت آب بندی بالا و کاهش هزینه های تعمیرات می باشد.
۰ دیدگاه